Het Oekraïne conflict: echte oorlogsdreiging of tactische bluf?

Rusland stationeert al weken steeds meer troepen aan de grens met Oekraïne. Nu heeft het Amerikaanse ministerie van Buitenlandse Zaken familieleden van het ambassadepersoneel in Kiev opdracht gegeven om Oekraïne te verlaten - vanwege de dreigende oorlogsdreiging. Hoe reëel is dit gevaar? Hieronder de meningen van enkele experts en politici.

Kort voor een vergadering van de Europese ministers van Buitenlandse Zaken over de crisis in Oekraïne zei EU-gezant Borell (Buitenlandse Zaken) dat er, zolang de diplomatieke besprekingen met Moskou worden voortgezet, geen reden is om te drastische maatregelen te nemen.

De regering in Kiev heeft de Amerikaanse actie om hun ambassadepersoneel terug te roepen als voorbarig bestempeld. Zaterdag verklaarde het Duitse ministerie van Buitenlandse Zaken dat het zijn ambassadepersoneel in Kiev niet wil inkrimpen. Hij volgt de veiligheidssituatie in Oekraïne op de voet. Bovendien is er een nauwe uitwisseling met partners in de EU en op internationaal niveau. De Britse regering daarentegen had reeds het vertrek van een deel van haar ambassadepersoneel bevolen.

Rusland-expert: 'dit lijkt meer een verkiezingstruc van Poetin'
Rusland-deskundige Leon Aron acht een Russische invasie in Oekraïne op dit moment onwaarschijnlijk. Aron vertelde het tijdschrift "Stern" dat de Russische president Poetin de Navo en de VS wil manupileren met de laatste manoeuvres. Poetin wil dat zij druk uitoefenen op Oekraïne, zodat Kiev de voorwaarden van het Minsk2-akkoord uitvoert. Bovendien wil Poetin er alles aan doen om in 2024 tot president voor het leven te worden gekozen. Aron werkt voor de Amerikaanse denktank American Enterprise Institute in Washington.

Verscheidene stemmen benadrukken ook het voornemen van Poetin om door het Westen serieus te worden gezien als een wereldmacht van orde en als gelijke van de Amerikaanse president Biden te worden gezien. Poetin is echt op respect uit, zei Schönbach, de afgetreden inspecteur van de Duitse marine. Hij bestempelde de bezorgdheid van westerse staten voor een invasie van Russische troepen in Oekraïne als "onzin".

Rusland is niet in staat tot een grootschalig offensief, zegt de veiligheidsdeskundige Wolfgang Richter van de Stiftung Wissenschaft und Politik in Berlijn, zelf oud-kolonel. Oekraïne heeft het op twee na sterkste leger van Europa, met een sterkte van ongeveer 250.000 man. Daarnaast zijn er 900.000 reservisten. Bovendien zou Rusland rekening moeten houden met een guerrillaoorlog, vooral in Centraal- en West-Oekraïne, betoogde Richter op het Duitse ZDF. De gevolgen voor de economie en het buitenlands beleid zouden enorm zijn. Rusland zou internationaal volledig worden geïsoleerd en de Russische economie zou aanzienlijke schade lijden.

Niettemin ziet de voorzitter van de Federale Academie voor Veiligheidsbeleid, Brose, een duidelijk machtsvertoon in het gedrag van Rusland, met name in de aangekondigde marine-oefening de komende weken. Dit wordt de omvangrijkste oefening van Rusland sinds het einde van de Koude Oorlog, benadrukte Brose op Deutschlandfunk radio. Hiermee, zo zei hij, onderstreept Rusland zijn kracht niet alleen op het land, maar ook op het water.

Oproep tot diplomatie
Oekraïne-deskundige Henrik Larsen van de Technische Universiteit van Zürich gelooft niettemin dat een vreedzame oplossing van het conflict mogelijk is. Oekraïne moet zijn onrealistische eis om tot de NAVO te worden toegelaten laten varen, schreef Larsen in het blad "Politico". In plaats daarvan moet Oekraïne zich concentreren op zijn economische ontwikkeling en de rechtsstaat verbeteren. Dit moet gebeuren in samenwerking met de EU en het Internationaal Monetair Fonds.

De Luxemburgse minister van Buitenlandse Zaken Asselborn pleitte voor diplomatieke middelen om een dreigende Russische aanval op Oekraïne te voorkomen. Als de wil en de vastberadenheid er zijn, mag de diplomatie niet worden onderschat, zei Asselborn op Deutschlandfunk radio. Er is nog geen doorbraak geweest, maar nog niemand heeft "het opgegeven". Asselborn benadrukte dat een eventuele invasie van Rusland in Oekraïne ernstige gevolgen zou hebben. In dat geval zou er door de Nord Stream 2-pijpleiding geen gas komen stromen.