James Webb-telescoop succesvol gelanceerd vanuit Frans-Guyana

Jippie

De raket met aan boord de James Webb-ruimtetelescoop is 1e kerstdag volgens plan gelanceerd vanaf een Europese lanceerbasis in Frans-Guyana. Met het apparaat kunnen wetenschappers veel verder de ruimte in kijken dan voorheen.

De James Webb-telescoop, die 10 miljard dollar kost, is genoemd naar een van de architecten van de Apollo-landingen op de maan en is de opvolger van de Hubble-telescoop.

Ingenieurs die samenwerken met de Amerikaanse, Europese en Canadese ruimteagentschappen hebben het nieuwe observatorium echter zo gebouwd dat het 100 keer krachtiger is. De lancering van Webb is het begin van wat de komende zes maanden een complexe reeks initiële activiteiten zal zijn.

De kern van de mogelijkheden van Webb wordt gevormd door de 6,5 meter brede gouden spiegel. Die is bijna drie keer zo breed als de primaire reflector van de Hubble-telescoop. De vergrote optiek, in combinatie met vier supergevoelige instrumenten, moet astronomen in staat stellen dieper in de ruimte - en dus verder terug in de tijd - te kijken dan ooit tevoren.

De telescoop moet antwoord geven op belangrijke vragen van astronomen over het ontstaan van het heelal. Het duurt een maand om de telescoop naar zijn uiteindelijke bestemming te brengen: het Lagrangepunt 2. Dat is een plek in het verlengde van de zon en aarde waar de telescoop een relatief vaste positie kan behouden. Als de lancering volledig geslaagd is, moet de telescoop - die ongeveer zo groot als een tennisbaan is - zichzelf uitvouwen in de ruimte. "Dat wordt het ingewikkeldste dat we ooit hebben gedaan", zei NASA-technicus Mike Menzel eerder over dat proces. Het ontvouwen duurt ongeveer twee weken. Daarna moet de grote spiegel van Webb worden scherpgesteld. De 18 segmenten die deze reflector vormen hebben motortjes aan de achterkant die de kromming aanpassen.

Een belangrijk doel is het tijdperk van de eerste sterren die een einde maakten aan de duisternis die de kosmos kort na de oerknal, meer dan 13,5 miljard jaar geleden, in zijn greep hield. Het waren de kernreacties in deze objecten die de allereerste zware atomen zouden hebben gevormd die essentieel zijn voor het leven - koolstof, stikstof, zuurstof, fosfor en zwavel.

Een ander overkoepelend doel van Webb is het onderzoeken van de atmosfeer van verre planeten. Dit zal onderzoekers helpen te bepalen of deze werelden op enigerlei wijze bewoonbaar zijn.

"We gaan een heel nieuw gebied van de astrofysica binnen, een nieuwe grens; en dat is wat velen van ons zo enthousiast maakt over de James Webb-ruimtetelescoop," zei Heidi Hammel, een planetair astronoom en een interdisciplinaire wetenschapper van de missie.