In september opnieuw oversterfte

In september overleden wekelijks meer mensen dan verwacht. Er was oversterfte in vier van de vijf weken van september. In week 39 (27 september tot en met 3 oktober 2021) overleden naar schatting bijna 3.100 mensen. Dat zijn er ongeveer 300 meer dan verwacht voor deze periode. Dat meldt het CBS op basis van de voorlopige sterftecijfers per week.

Dit nieuwsbericht beschrijft de sterfte in de afgelopen vijf weken, week 35 tot en met 39 (30 augustus tot en met 3 oktober 2021). In deze periode lag de sterfte boven de verwachte sterfte en was er oversterfte in vier van de vijf weken. In augustus lag de sterfte ook boven de verwachte sterfte en was er in twee van de vier weken oversterfte. De schatting voor de laatste week van september (week 39) ligt ongeveer 300 sterfgevallen boven de verwachting en buiten het interval van gewoonlijke fluctuaties (op basis van de schatting is er dus oversterfte). Het RIVM registreerde 20 overleden COVID-19-patiënten in week 39 (stand 5 oktober).

Sterfte bij Wlz-zorggebruikers gelijk gebleven
In september lag de wekelijkse sterfte zowel voor mensen die zorg ontvingen in het kader van de Wet langdurige zorg (Wlz) als voor de overige bevolking boven de verwachte sterfte. Er overleden bijna 300 Wlz-zorggebruikers en ongeveer 750 niet-Wlz-zorggebruikers meer dan verwacht voor deze periode. De schatting van week 39 ligt bij Wlz-zorggebruikers net boven verwacht, voor de overige bevolking ruim boven verwacht en is er oversterfte. Er overleden in week 39 ongeveer 1.050 Wlz-zorggebruikers, zoals bewoners van verpleeghuizen en gehandicaptenzorginstellingen. In de overige bevolking overleden ongeveer 2.050 mensen.

Sterfte in alle leeftijdsgroepen boven verwacht
De wekelijkse sterfte onder 80-plussers was in september hoger dan de verwachte sterfte, met in totaal bijna 500 meer sterfgevallen. In week 39 overleden naar schatting bijna 1.650 mensen van 80 jaar of ouder, ongeveer 150 meer dan de verwachte sterfte voor die week, er was oversterfte. Sinds juli ligt de sterfte in deze leeftijdsgroep boven de verwachte sterfte. Zowel begin als eind september (week 36 en 39) was er oversterfte.

Onder 65- tot 80-jarigen was de wekelijkse sterfte in september hoger dan verwacht. In de afgelopen vijf weken overleden ongeveer 375 mensen meer dan verwacht. In week 39 overleden naar schatting bijna 1.000 mensen van 65 tot 80 jaar, ruim 100 meer dan verwacht, er was oversterfte. Begin juni (week 22 en 23) was er ook oversterfte in deze leeftijdsgroep. Daarna nam de sterfte af, maar steeg weer vanaf begin juli (week 26). Vanaf de laatste week van juli (week 30) was er in de helft van de weken oversterfte.

Onder mensen jonger dan 65 jaar was de wekelijkse sterfte in september iets hoger dan verwacht, met in totaal bijna 200 meer sterfgevallen. In week 39 overleden naar schatting 450 mensen jonger dan 65 jaar, ongeveer 50 meer dan verwacht. In deze leeftijdsgroep was er begin september (week 36) eveneens oversterfte.

Sterfte aan COVID-19 tot en met maart bekend
De cijfers over de (over)sterfte zijn gebaseerd op de dagelijkse berichten over het aantal overledenen die het CBS dagelijks ontvangt. Deze berichten bevatten geen informatie over de doodsoorzaak. Die informatie ontvangt het CBS later via een doodsoorzakenverklaring. Voor alle overledenen tot en met maart 2021 is de doodsoorzaak bekend. Volgens deze cijfers overleden 28 747 mensen aan COVID-19 van maart 2020 tot en met maart 2021, zoals het CBS op 1 juli publiceerde. De oversterfte in de eerste coronagolf en de tweede golf tot en met maart 2021 wordt volledig veroorzaakt door sterfte aan het nieuwe coronavirus.

Informatiebronnen RIVM
Het RIVM heeft tot nu toe 18.190 overleden COVID-19-patiënten geregistreerd, waarvan 16.646 tot en met maart 2021 (stand 5 oktober 2021). Het RIVM ontvangt dagelijks meldingen van overleden COVID-19-patiënten vanuit de GGD’s. Omdat mogelijk niet alle mensen met COVID-19 zich laten testen, er geen meldingsplicht geldt voor overlijden aan COVID-19 en de registratie soms wat langer duurt, zijn de werkelijke aantallen overleden COVID-19 patiënten in Nederland hoger.

Schatting week 39
De cijfers over week 39 zijn een schatting op basis van 83 procent van de ontvangen overlijdensberichten. Vrijdag 15 oktober publiceert het CBS voorlopige cijfers over de sterfte in week 39. De cijfers zijn dan completer.