Frankrijk: Australië en VS "liegen" over geannuleerd onderzeërs contract

Frankrijk heeft zaterdag Australië en de Verenigde Staten ervan beschuldigd te liegen over een verbroken Australisch contract om Franse onderzeeërs te kopen, en waarschuwde voor een ernstige crisis tussen de bondgenoten.

Het besluit van Australië om de deal voor de Franse onderzeeërs te verbreken ten voordele van Amerikaanse nucleair aangedreven onderzeeboten leidde tot verontwaardiging in Parijs, waarbij president Emmanuel Macron de Franse ambassadeurs in Canberra en Washington direct terugriep.

De ruzie heeft geleid tot een diepe kloof in Amerika's oudste alliantie en heeft de hoop op een post-Donald Trump renaissance in de betrekkingen tussen Parijs en Washington onder president Joe Biden de bodem ingeslagen.

In een toespraak voor France 2 wekte minister van Buitenlandse Zaken Jean-Yves Le Drian niet de indruk dat Parijs bereid was de crisis te laten bedaren, waarbij hij ondiplomatieke woorden gebruikte over Australië, de Verenigde Staten en Groot-Brittannië, dat ook deel uitmaakt van het driepartijen-veiligheidspact.

"Er is gelogen, met een dubbele agenda gesproken, het vertrouwen is ernstig geschonden en er is sprake van minachting", zei Le Drian. "Dit kan zo niet". Hij beschreef het voor het eerst in de geschiedenis terugtrekken van de ambassadeurs als een "zeer symbolische" daad die bedoeld was "om te laten zien hoe ongelukkig we zijn en dat er een ernstige crisis tussen ons is".

Maar Australië heeft de Franse beschuldigingen van verraad van de hand gewezen, waarbij minister van Defensie Peter Dutton volhield dat Canberra "open en eerlijk" was geweest tegenover Parijs over zijn zorgen over de deal. Op zondag zei de Australische minister van Financiën Simon Birmingham dat zijn land de Franse regering had ingelicht "bij de eerste gelegenheid die zich voordeed, voordat het bekend werd".

Hij zei tegen de nationale omroep ABC dat het "altijd een moeilijke beslissing" zou zijn om de Franse deal te annuleren. "We onderschatten niet hoe belangrijk het nu is... om ervoor te zorgen dat we die sterke banden met de Franse regering en onze tegenhangers tot ver in de toekomst kunnen herstellen", voegde hij eraan toe. "Want hun voortdurende betrokkenheid in deze regio is belangrijk".

'Het derde wiel'
Le Drian gaf ook een venijnig antwoord op een vraag over waarom Frankrijk zijn ambassadeur in Groot-Brittannië niet had teruggeroepen, dat ook deel uitmaakte van het veiligheidspact dat tot de breuk leidde.

"We hebben onze ambassadeurs in (Canberra en Washington) teruggeroepen om de situatie opnieuw te evalueren. Met Groot-Brittannië is dat niet nodig. We kennen hun voortdurende opportunisme. Het is dus niet nodig om onze ambassadeur terug te halen om uitleg te geven", zei hij.

Over de rol van Londen in het pact onder premier Boris Johnson, voegde hij er spottend aan toe: "Groot-Brittannië is in dit hele gebeuren een beetje het derde wiel aan de wagen."

De NAVO zou rekening moeten houden met wat er is gebeurd als ze volgend jaar tijdens een top in Madrid de strategie heroverweegt. Frankrijk zal nu prioriteit geven aan de ontwikkeling van een EU-veiligheidsstrategie wanneer het begin 2022 het voorzitterschap van het blok op zich neemt, zei hij.

Admiraal Rob Bauer, voorzitter van het Militair Comité van de NAVO, bagatelliseerde eerder de gevaren en zei dat het niet waarschijnlijk was dat het veiligheidspact gevolgen zou hebben voor de "militaire samenwerking" binnen het bondgenootschap.

Onze meningsverschillen bijleggen
Biden kondigde woensdag het nieuwe defensiepact aan tussen Australië, de VS en Groot-Brittannië aan, in een pact dat in het algemeen wordt gezien als een middel tegen de opkomst van China.

De Amerikaanse technologie op het gebied van kernonderzeeërs wordt overgebracht naar Australië, evenals cyberdefensie, toegepaste kunstmatige intelligentie en onderzeese capaciteiten.

De stap maakte Frankrijk woedend, dat een contract verloor om conventionele onderzeeërs aan Australië te leveren dat 31 miljard euro waard was toen het in 2016 werd ondertekend. Le Drian beschreef het als een "messteek in de rug" en zei dat het gedrag van de regering-Biden vergelijkbaar was met dat van Trump, wiens plotselinge veranderingen in beleid Europese bondgenoten al lang ergeren.

Woordvoerder Ned Price van het ministerie van Buitenlandse Zaken benadrukte zaterdag de "onwrikbare" toewijding van de VS aan de alliantie met Frankrijk.

"We hopen onze discussie over deze kwestie de komende dagen op hoog niveau voort te zetten, ook tijdens de Algemene Vergadering van de Verenigde Naties volgende week", zei hij, verwijzend naar de Algemene Vergadering van de Verenigde Naties, die zowel Le Drian als de Amerikaanse minister van Buitenlandse Zaken Antony Blinken zullen bijwonen.

Australië heeft ook de woede van de Chinezen over het besluit om de kernonderzeeërs aan te schaffen van zich afgeschud, en heeft gezworen de rechtsstaat te verdedigen in het luchtruim en de wateren waar Peking hevig omstreden aanspraken heeft gemaakt.

Peking beschreef de nieuwe alliantie als een "uiterst onverantwoordelijke" bedreiging voor de regionale stabiliteit, trok de Australische inzet voor nucleaire non-proliferatie in twijfel en waarschuwde de westerse bondgenoten dat zij het risico liepen "zichzelf in de voet te schieten".