Taliban stelt ultimatum voor evacuatie in, VS schakelt burgerluchtvaart in

Een woordvoerder van de Taliban heeft benadrukt dat de evacuatiemissie van westerse staten op 31 augustus voltooid moet zijn. Dit is "een rode lijn". De Amerikaanse president Biden wil de missie echter kunnen verlengen als dat nodig is.

De Taliban staan erop dat alle troepen uit westerse landen Afghanistan uiterlijk op 31 augustus hebben verlaten. Ook de evacuatiemissie kan niet worden verlengd. Dat zei de woordvoerder van de islamisten, Suhail Shahin, in Doha. De datum is een "rode lijn". Het uitstellen van deze termijn zou neerkomen op een uitbreiding van de militaire bezetting van zijn land. Er is geen reden om dit te doen. Hij voegde eraan toe: "Het zal achterdocht opwekken. Als ze van plan zijn de bezetting van ons land uit te breiden, zullen we hierop reageren."

Shahin legde de grote mensenmenigte op het vliegveld van Kabul uit als de wens van veel mensen om te ontsnappen aan de armoede in Afghanistan. Angst voor repressie door de Taliban wordt als voorwendsel gebruikt en is ongegrond. Hij beschreef berichten over represailles van Taliban-strijders tegen journalisten, voormalige regeringsmedewerkers en andere vermeende medewerkers als "nep". Elk voorval wordt onderzocht, wie zich ergens aan schuldig heeft gemaakt, wordt ter verantwoording geroepen.

Biden: Verlenging is mogelijk
Naar eigen zeggen hoopt de Amerikaanse president Joe Biden op 31 augustus een einde te maken aan de inzet van troepen om de tienduizenden mensen die wegwillen uit Kabul te redden. Een verlenging van de missie sluit hij echter niet uit. Als bondgenoten de Amerikaanse regering om uitstel vragen, "zullen we zien wat we kunnen doen", zei de president. Er zijn ook directe gesprekken met de Taliban.

Biden zei dat Amerikaanse troepen en hun coalitiepartners bijna 28.000 mensen uit Kabul hebben gevlogen sinds de Amerikaanse evacuatiemissie op 14 augustus begon. Zo'n 11.000 mensen zijn onlangs binnen 36 uur via de luchtbrug in veiligheid gebracht. Maar de president waarschuwde: "We hebben nog een lange weg te gaan en er kan veel mis gaan."

Biden bekritiseerd in eigen land
Biden wordt massaal bekritiseerd vanwege de gebeurtenissen in Afghanistan. In een enquête voor de omroep CBS zei 74 procent van de ondervraagden dat de Verenigde Staten de terugtrekking van hun troepen slecht hebben georganiseerd - hoewel 63 procent voorstander is van de terugtrekking op zich. De waardering voor Biden daalt aanzienlijk: slechts 50 procent is tevreden met de manier waarop Biden zijn werk doet. Vorige maand was dat 58 procent, in maart zelfs nog 62 procent.

Toestand op vliegveld nog steeds chaotisch, VS verplicht burgerluchtvaart tot hulp
De situatie op de luchthaven is nog steeds chaotisch. Volgens de Duitse brigadegeneraal Jens Arlt ging het verhaal in de rondte onder de mensen die naar het vliegveld kwamen dat sommige poorten naar de luchthaven om veiligheidsredenen gesloten waren. Maar dat was maar tijdelijk het geval. De Duitse ambassade waarschuwt om niet naar het vliegveld te komen: "Op dit moment is het over het algemeen veiliger om thuis of op een beschutte plek te blijven." Maar duizenden Afghanen blijven proberen het land uit te komen en komen daarom toch naar het vliegveld.

Het blijft top-prioriteit voor de westerse landen om zoveel mogelijk van hun burgers en lokale werknemers zo snel mogelijk te evacueren. De tijd dringt en daarom heeft het Amerikaanse ministerie van Defensie nu ook de civiele luchtvaartmaatschappijen in de VS om steun gevraagd. Minister van Defensie Lloyd Austin activeerde de eerste fase van een programma waarin hij 18 vliegtuigen aanvroeg, zo maakte het Pentagon bekend.

Veel hulporganisaties willen blijven
Niet alle 150 internationale hulporganisaties willen het land echter verlaten. De meesten willen in Afghanistan blijven, van de VN-organisaties zelfs allemaal met zo'n 300 buitenlandse werknemers en zo'n 3.000 lokale medewerkers. Samantha Mort van UNICEF in Kabul zei: "De Taliban hebben ons al gevraagd of we willen blijven en dat willen we. Er zijn meer dan een half miljoen ontheemden in het land. De helft van het land heeft humanitaire hulp nodig. We hebben nog steeds hebben hier de steun van de internationale gemeenschap nodig."

Taliban wil Punjir overnemen
Ondertussen is de Taliban van plan om de laatste Afghaanse provincie over te nemen die nog niet onder hun bewind is. Volgens de Russische ambassadeur in Kabul zijn ze klaar om te onderhandelen met hun tegenstanders in Punjir. Ambassadeur Dmitri Zhirnov zei op de Russische staatstelevisie dat de Taliban hem heeft gevraagd een boodschap over te brengen aan de leiders en de mensen van de Punjir-vallei. De Taliban hoopt "een vreedzame oplossing voor de situatie te vinden, bijvoorbeeld door een politiek akkoord. De Taliban willen geen bloedvergieten en zijn klaar voor dialoog." Amrullah Saleh, die vice-president van Afghanistan was voordat de Taliban aan de macht kwam en zichzelf nu als de rechtmatige president ziet na de vlucht van president Ashraf Ghani, tweette zondagavond  dat de Taliban troepen  zich al hebben verzameld in de buurt van Punjir.

De provincie Punjir kon tijdens hun eerste heerschappij tussen 1996 en 2001 niet door de Taliban worden veroverd. Naast de bittere weerstand van de Noordelijke Alliantie was dit ook te wijten aan de geografische ligging - de ingang van de vallei is smal en gemakkelijk te verdedigen. Terwijl de islamisten de afgelopen maanden alle andere provincies onder hun controle hebben gebracht, zijn er slechts enkele aanvallen op Punjir geweest.