Taliban neemt Pul-i-Alam in, nog circa 50 km van Kabul verwijderd

Sinds de NAVO-troepen Afghanistan hebben verlaten, zijn de Taliban op ramkoers. Ze nemen de ene grote stad na de andere in. De verovering van Kabul lijkt slechts een kwestie van tijd.

Update 17.00 uur: 
Kunduz, Kandahar en op weg naar Kabul, in Afghanistan vallen de grote steden de een na de ander in handen van de Taliban. Vaak duren de gevechten niet lang omdat de Afghaanse soldaten nauwelijks weerstand bieden aan de naderende strijders. In een week tijd veroverden de islamisten verschillende provinciale hoofdsteden, meest recentelijk Herat, de derde grootste stad van het land.

Met Pul-i Alam hebben de militante islamitische Taliban zojuist een provinciehoofdstad ingenomen die slechts ongeveer 50 kilometer ten zuiden van Kabul ligt. Duurt het nog 30 dagen voordat de Taliban in de hoofdstad zijn, of toch 60 dagen? Hier zijn verschillende opvattingen over. Maar bijna niemand twijfelt eraan dat de Taliban op korte termijn in Kabul zullen zijn.

Het Afghaanse leger heeft 300.000 soldaten en politieagenten, evenals tienduizenden milities, terwijl de Taliban slechts ongeveer 30.000 man hebben. "Cijfers zeggen niet alles", zegt Thomas Ruttig. Deze Afghanistan-expert heeft meer dan drie decennia ervaring in het land, onder meer als medewerker van verschillende VN-missies. "Je kunt nu zien dat het NAVO-trainingsconcept heeft gefaald." De Afghaanse troepen zijn gedemoraliseerd, vooral door de onvoorwaardelijke terugtrekking van de Amerikanen en andere NAVO-troepen. "Voor velen lijkt de regering in Kabul het niet waard om te verdedigen vanwege de systematische corruptie", zegt hij.

Een voorbeeld is de verovering van de 120.000 inwoners tellende stad Aibak in de provincie Samangan in het noorden van het land. Volgens provincieraadslid Machboba Rahmat hebben de veiligheidstroepen de stad gewoon verlaten. Daarvoor vroegen ze het ministerie van Defensie om luchtaanvallen, maar ze kregen geen gehoor, zei hij. "Ze hadden de gedachtengang dat als de regering geen aandacht aan hen schenkt ze hun leven niet zouden riskeren voor de regering", vertelde Rahmat vorige week. Na de verovering van Gasni beschuldigden twee provinciale raden de gouverneur van het sluiten van een geheime overeenkomst met de Taliban en de overgave van de stad.

Wat er in de veroverde steden gebeurt, bevestigt de vrees. De intern ontheemden in Afghanistan berichtten over de wrede behandeling van de bevolking door de islamisten. "De Taliban slaan en plunderen", zei Rahima, die met honderden andere vluchtelingen kampeerde in een park in Kabul nadat ze de provincie Scheberghan was ontvlucht. "Als er een jong meisje of een weduwe in een familie aanwezig  is, nemen ze haar met geweld mee. We zijn gevlucht om onze eer te beschermen."

"Mijn grote zorg is dat de veldcommandanten van de Taliban nu een wraakcampagne voeren en de mensen vermoorden die met de oude regering hebben samengewerkt", zegt Afghanistan-expert Ruttig. Er zijn tekenen dat dit in sommige gebieden al is gebeurd. Dit geldt in het bijzonder voor degenen die voor NAVO-troepen hebben gewerkt. "De jonge Taliban-generatie is erg wraakzuchtig."

Eerdere berichtgeving:
De Taliban zet zijn opmars in Afghanistan gestaag voort en hebben Kandahar, de op een na grootste stad van het land ingenomen. De VS en het VK sturen troepen om de terugtrekking van diplomatiek personeel te beschermen.

De radicale islamitische Taliban verklaarden de op een na grootste stad van Kandahar te hebben ingenomen tijdens hun opmars in Afghanistan. "Kandahar is volledig veroverd", aldus een Taliban-woordvoerder op Twitter. "De moedjahedien hebben het Martelarenplein in de stad bereikt."

Een lokale inwoner vertelde aan persbureau AFP dat het Afghaanse leger zich blijkbaar had teruggetrokken. Talloze soldaten gingen naar een militaire faciliteit buiten de stad. De belangrijkste overheidsinstellingen in de stad in het zuiden van het land zijn in handen van de islamisten,  dit werd bevestigd door twee parlementariërs en een provincieraad van het persbureau dpa.

Ook de belangrijke stad Lasckar Gah in het zuiden van Afghanistan is inmiddels volledig in handen van de Taliban gevallen, aldus regionale politici, naar wie de instanties dpa en AFP verwijzen. Over de hoofdstad van de provincie Helmand werd al weken gevochten.

Taliban veroveren op twee na grootste stad
Blijkbaar nam de Taliban ook de derde grootste stad van het land in, de belangrijkste overheidsinstellingen van Herat in het westen van het land zijn ook in handen van de islamisten, bevestigen drie lokale functionarissen van het persbureau dpa. Volgens informatie van persbureau AFP hebben de extremisten onder meer het hoofdbureau van politie ingenomen en hun vlag op het dak gehesen.

Aan de val van de historische stad met naar schatting 600.000 inwoners gingen wekenlange aanslagen en gevechten aan vooraf. De Taliban werden aanvankelijk in toom gehouden door de veiligheidstroepen en milities van de lokale politicus en voormalig krijgsheer Ismail Chan, en werden in sommige gevallen ook succesvol teruggedrongen. Maar gisterochtend viel de strategisch belangrijke stad Ghazni in het zuidoosten.

VS stuurt 3.000 extra soldaten
Drie grote steden, waaronder de hoofdstad Kabul, staan nog steeds onder Afghaans bewind. Maar gezien de snelle opmars van de Taliban, verwachten de Amerikaanse geheime diensten volgens de Washington Post dat Kabul binnen 30 tot 90 dagen in handen van de islamisten zal vallen. De Amerikaanse president Joe Biden verdedigde dinsdag het terugtrekken van het Amerikaanse leger. De Afghanen moeten nu "vechten voor hun eigen staat", zei hij in het Witte Huis.

Met het oog op de snelheid waarmee de Taliban Afghanistan inneemt heeft de VS aangekondigd het ambassadepersoneel de komende weken tot een minimum te beperken. Bovendien zullen 3.000 extra soldaten naar de luchthaven van Kabul worden verplaatst om een ordelijke terugkeer van een deel van het personeel te ondersteunen, zei het Amerikaanse ministerie van Buitenlandse Zaken en Defensie.

"Het is geen evacuatie. Het is geen volledige terugtrekking", zei de woordvoerder van Buitenlandse Zaken Ned Price. Hij gaf geen informatie over hoeveel mensen de ambassade zullen verlaten. De Taliban heeft heel duidelijk gesteld dat ze niet van plan waren diplomatieke instellingen aan te vallen, zei Price. Maar men zal niet vertrouwen op de woorden van een groep als de Taliban. Om deze reden worden nu "verstandige voorzorgsmaatregelen" genomen.

Groot-Brittannië stuurt ook soldaten
Eerder had Price aangekondigd dat de VS  de voormalige door hen ingehuurde Afghaanse arbeiders sneller dan eerst gepland het land uit wilden krijgen. Voor tolken en andere Afghaanse werknemers die represailles zouden kunnen vrezen als de Taliban aan de macht komen, zouden er in de toekomst dagelijkse vluchten moeten zijn om hen uit Afghanistan te halen..

Ook Groot-Brittannië wil zijn landgenoten en Afghaanse tolken snel het land uit krijgen. Om dit mogelijk te maken, worden 600 soldaten naar Afghanistan gestuurd, zei de Britse minister van Defensie Ben Wallace. Volgens de BBC zijn er naar schatting nog 4.000 Britten in Afghanistan.

Terugtrekking Amerikaanse troepen voor eind augustus
Het Amerikaanse leger had gepland om Afghanistan eind augustus verlaten. Dit is nog steeds het plan, benadrukte de woordvoerder van het Amerikaanse ministerie van Defensie, John Kirby. Na de terugtrekking zouden slechts een paar honderd soldaten achterblijven - vooral om de Amerikaanse ambassade te beschermen. 

De Amerikaanse president Joe Biden gaf dit voorjaar de opdracht tot terugtrekking. Op dat moment waren er nog ongeveer 2.500 Amerikaanse soldaten in het land. Aan het begin van deze week was de terugtrekking al voor meer dan 95 procent voltooid, volgens het Amerikaanse leger.