Migratie: EP roept op tot betere bescherming tegen mensenrechtenschendingen

Het parlement is kritisch over de EU en enkele EU-lidstaten voor het overmatig gebruik van informele akkoorden voor de terugkeer en terugname van irreguliere migranten

Het Europees Parlement heeft woensdag met 358 stemmen voor, 309 tegen, en 26 onthoudingen een rapport aangenomen dat aanbevelingen doet voor de bescherming van mensenrechten in het kader van het externe asiel- en migratiebeleid van de EU.

In de tekst wordt opgemerkt dat de EU en sommige lidstaten vanaf eind 2016 veel informele bilaterale akkoorden hebben gesloten met derde landen over het versterken van grenscontrole en -beheer, de strijd tegen mensenhandel en de terugkeer en terugname van irreguliere migranten.

Er worden in het verslag ook een paar zorgwekkende trends genoemd alsmede de praktische gevolgen voor de mensenrechten van dergelijke informele overeenkomsten die worden gesloten zonder deugdelijke democratische controle en parlementair toezicht en niet onderworpen zijn aan rechterlijke toetsing.

Om die redenen sporen de parlementsleden de Europese Commissie aan tot het onderhandelen en sluiten van formele terugkeerovereenkomsten met derde landen. Ze merken op dat er een gebrek is aan adequate operationele rapportage, toezicht, evaluatie en verantwoordingsmechanismen voor het volgen van individuele gevallen en het kunnen reageren op mogelijke schendingen. Ook zijn er geen rechtsmiddelen voor personen wiens rechten geschonden zijn. De rechten van asielzoekers zijn intrinsiek afhankelijk van de mogelijkheid om mensenrechtenschendingen door een rechtbank te laten beoordelen, aldus de EP-leden.

Overzicht van fondsen nodig
Er is nog altijd geen compleet openbaar overzicht van EU-fondsen die worden verstrekt aan derde landen om samenwerking op het gebied van migratie te faciliteren, zo wordt opgemerkt in het verslag. De EP-leden roepen de Europese Commissie op tot volledige transparantie, ook bij het opstellen van een dergelijk overzicht.

Ze vragen ook om meer gedetailleerde informatie over iedere andere steunmaatregel die wordt verleend door EU-agentschappen, zoals het Europees Grens- en Kustwachtagentschap, zodat het Europees Parlement effectief kan toezien op de besteding van het EU-budget.

Daarnaast vragen de parlementsleden de EU om te onderzoeken hoe toegang tot de rechtsgang verzekerd kan worden voor mensen die geraakt zijn door migratiemaatregelen tussen de EU en derde landen. Er moet een onafhankelijk en toegankelijk klachtenmechanismen komen om dit te bereiken, aldus de EP-leden.

Citaat
“Samenwerking met derde landen stelt de EU niet vrij van de mensenrechtenverplichtingen jegens migranten en vluchtelingen. Deze verplichtingen moeten worden nagekomen door middel van betere monitoring, meer transparantie over het gebruik van Europese fondsen en een versterkt democratisch toezicht door het Europees Parlement. Daarnaast moeten we toegang tot de rechtsgang verzekeren voor migranten en vluchtelingen wiens rechten mogelijk zijn aangetast door de samenwerking van de EU met derde landen. Dit is de enige manier om ervoor te zorgen dat ons extern migratiebeleid in lijn is met het internationaal recht”, aldus rapporteur Tineke Strik (De Groenen/EFA, Nederland) na afloop van de stemming.