Taihuttu wil kritiek op film 'De Oost' uit de lucht

De regisseur van de controversiële film De Oost, Jim Taihuttu, is het spuugzat dat zijn nieuwste film wordt overschaduwd door kritiek. Via zijn platenlabel Barong Family blijkt hij te hebben geprobeerd om een kritisch item van Federatie Indische Nederlanders (FIN) uit de lucht te halen.

Het gaat om een journalistieke productie uit januari 2021, waarin de Indonesische financiële betrokkenheid bij de film wordt blootgelegd en dat onder andere is gepubliceerd op Youtube. Daaruit volgt dat zeker drie in Jakarta gevestigde bedrijven de “anti-Nederlandse propagandafilm” mede hebben gefinancierd. Het gaat om Ideosource Entertainment, BASE Entertainment en Kaninga Pictures, waarbij de Indonesische durfkapitalist Andi Boediman een sleutelrol speelt als beheerder van een filmfonds dat kapitaal werft voor de productie van films met een Indonesisch perspectief. Alhoewel de Nederlandse producent de onthullingen heeft bevestigd, moest van Barong Family het item dus toch worden verwijderd. Vandaag werd bekend dat Youtube niet meegaat in de wensen van het platenlabel. Daarmee blijft de journalistieke productie gewoon beschikbaar.

Het nieuws is pikant, omdat het een poging lijkt de vrijheid van meningsuiting in aanloop naar de première van de film te beperken. Sinds de producent vorig jaar een eerste opzienbarende trailer publiceerde, is de film over de Indonesische onafhankelijkheidsoorlog (1947-1949) onderwerp van een hevig maatschappelijk debat. Dat komt onder andere doordat in de trailer Nederlandse militairen zijn afgebeeld in zwarte uniformen, KNIL-kapitein Raymond Westerling een snor draagt en gebruik wordt gemaakt van een gotisch lettertype. Het zou allemaal verwijzen naar Nazi-Duitsland en zorgden voor woedende reacties onder Indië-veteranen, Indische Nederlanders en Molukkers. Tegenover EenVandaag liet de producent weten de ophef “voorbarig” te vinden. De film zou zogenaamd “een multiperspectieve benadering op de koloniale geschiedenis” vormen.

De vraag is echter hoe houdbaar die stelling is. Nadat FIN onthulde dat de film mede is gefinancierd vanuit Indonesië, bleek later zelfs dat de Indonesische overheid nauw betrokken is bij een van die investeerders. Of Indonesië ook invloed heeft uitgeoefend op de inhoud van de film is onbekend, maar het is onwaarschijnlijk dat vanuit Indonesië een film wordt gefinancierd, die kritisch staat ten aanzien van de Indonesische geschiedenis. Uit een tweede trailer blijkt dat ook. Daarin wordt – in strijd met historische feiten – onder andere gesteld dat Nederland militairen naar Nederlands-Indië zijn gestuurd “om de Indonesische vrijheidsstrijd neer te slaan”, terwijl zij in werkelijkheid vooral zijn gestuurd om een eind te maken aan de Bersiap. “Dat de makers nu ook pogen kritische geluiden in Nederland de kiem in te smoren is zeer verontrustend” aldus FIN-voorzitter Hans Moll.