Meer dan een op de tien verkochte nieuwe auto's is momenteel een elektrische auto. Er zouden dit jaar een miljoenen e-auto's op de wegen in Europa moeten rijden - is elk van hen een potentieel brandgevaarlijk apparaat? Experts zeggen nee. 'E-auto's branden niet heftiger en niet vaker dan benzine- of dieselauto's ', zegt Karl-Heinz Knorr, vice-voorzitter van de Duitse brandweervereniging.
Het bijzondere aan elektrische autobranden is dat de accu niet alleen kan ontbranden door invloeden van buitenaf, zoals beschadiging door een ongeval, maar ook vanuit de accu zelf. Veel mensen vinden dit, terecht, bijzonder zorgwekkend. Er zijn gevallen bekend waarbij e-auto's die al geblust zijn, opnieuw tot ontbranding komen achter de takelwagen of in de werkplaats. 99,9 procent van de elektrische auto's rijdt op lithium-ionbatterijen. Meerdere cellen worden samengevoegd om een batterij te vormen, die op zijn beurt is ingekapseld in een dikke stalen mantel. 'Maar als deze beschadigd raakt, bijvoorbeeld bij een ernstig ongeval, kan de batterij ontbranden', zegt Audi-veiligheidsingenieur Sascha Staudenmaier.
De lithium-ioncel bestaat uit vier hoofdcomponenten: anode, kathode, separator en elektrolyt. Meestal wordt de brand veroorzaakt door het elektrolyt. Dat zorgt ervoor dat de geladen lithiumdeeltjes van de positieve naar de negatieve pool en weer terug kunnen "zwemmen", waardoor elektriciteit wordt bespaard bij het opladen en loslaten tijdens het rijden. In de huidige Li-ion-technologie is de elektrolyt altijd vloeibaar en gemaakt van brandbaar materiaal. Fabrikanten proberen het risico door het gebruik van vlamvertragers te minimaliseren. Bij een ongeval kan elektrolyt lekken als de accu ernstig wordt beschadigd. En bij mechanisch beschadigde cellen kan de pluspool, die normaal gesproken wordt gescheiden door de separator, in contact komen met de minpool en zo kortsluiting veroorzaken.
'Kortsluitingen zijn de meest voorkomende oorzaak van branden zonder externe invloeden in de lithiumbatterij', volgens batterijexpert Winter. 'Branden kunnen op drie manieren ontstaan', legt hij uit. 'Door mechanische effecten, zoals bij een crash; elektrisch, dat wil zeggen door overmatig overladen, en thermisch, door te veel warmte.' Moderne e-auto's hebben een aantal beschermingsmechanismen om alle drie de oorzaken zo goed mogelijk te elimineren.
Brandende e-auto's, die uit zichzelf tot ontbranding kwamen, dus niet bij een ongeval, maar bij het opladen of zelfs 's nachts parkeren, trekken veel media-aandacht. 'Er zijn ook spontane branden', zegt Winter. Deze zijn bijna altijd terug te voeren op fabricagefouten door de fabrikant. Een onjuist vervaardigde batterijcel kan bijvoorbeeld scheef zijn gesneden of onjuist zijn geplaatst. Dan kunnen positief en negatief geladen delen van de cel met elkaar in contact komen. 'Kleine metalen verontreinigingen die tijdens de fabricage in de cel terechtkomen, hebben hetzelfde effect', zegt Winter.
'Meestal blijkt na een ogenschijnlijk spontane zelfontbranding uit het onderzoek dat de batterij ooit eerder mechanisch is beschadigd', zegt batterijonderzoeker Winter. Van de 21 brandincidenten die sinds 2013 zijn onderzocht door Amerikaanse brandweer en officieren van justitie, waren er elf het directe gevolg van een verkeersongeval. Bij zes anderen bleek dat de accu eerder was beschadigd, meestal zonder dat de eigenaar het had gemerkt - of bereid was dit toe te geven.
Ongeacht het type aandrijving neemt het aantal autobranden sinds de jaren zeventig af. Per miljard gereden kilometers zijn er 65 diesel- en benzineautobranden. En e-auto's? De statistieken zijn nog magertjes. Maar de trend is duidelijk. Ze staan minder vaak in brand dan de "traditionele auto's". Martin Winter van de Universiteit van Münster heeft berekend dat er drie Tesla-verbrandingen per miljard kilometer zijn. Dus ongeveer 22 keer minder vaak dan andere auto's. Een studie uit de VS uit 2018 telde 21 brandende Tesla's van de ongeveer 350.000 verkochte modellen tegen die tijd. Ook 20 keer minder branden per verkochte auto dan met verbrandingsmotoren. Maar: 'Elektrische auto's zijn nog vrij nieuw op de markt, en daardoor, terecht, bijzonder kritisch bekeken', zo oordelen Zweedse onderzoekers in een studie naar het risico van brand in elektrische auto's.
Hyundai strebt an die E-Auto-Weltspitze, musste nun aber bei 82.000 Elektroautos wegen Brandgefahr die Batterie tauschen. Was schief lief, was das für Kunden bedeutet – und wie gefährlich E-Autos wirklich sind. https://t.co/0nwWAeUYuu pic.twitter.com/jSGYF6KKEo
— WirtschaftsWoche (@wiwo) February 28, 2021