Luchtkwaliteit in Nederland door eerste lockdown beter dan verwacht

Door de maatregelen van de intelligente lockdown, in het voorjaar van 2020, daalden de gemeten concentraties stikstofdioxide en fijnstof tussen 10 en 30%. Dat blijkt uit een onderzoek naar de luchtkwaliteit door het RIVM (Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu) en de DCMR (Milieudienst Rijnmond).

De concentratie stikstofdioxide (NO2 Stikstofdioxide ) verminderde in het voorjaar met ongeveer 30% in drukke straten. In steden was de NO2-concentratie een kwart minder en ongeveer 18% minder in landelijke gebieden. Eerdere (voorlopige) schattingen met modellen door het RIVM gingen uit van een verbetering van 10 tot 20%.

Ook de gemeten fijnstofconcentraties (PM2,5 fijnstof ) daalden met 10-25%. Ook dit is meer dan eerder werd ingeschat. Onderzoekers van het RIVM en DCMR publiceren de resultaten deze maand in een artikel in het wetenschappelijke tijdschrift ‘Atmospheric Environment’.

Nieuw in de huidige cijfers is dat nu een uitgebreide analyse is gedaan van de meetresultaten van de luchtkwaliteit tot half mei. Eerdere (voorlopige) analyses waren op basis van informatie uit maart en april. In deze analyse is bovendien de invloed van het weer op de luchtkwaliteit gescheiden van die van de lockdown maatregelen.

Effecten van het weer
Het weer heeft een grote invloed op de hoeveelheid fijnstof en stikstofdioxide in de lucht. Om de effecten van de lockdown te zien, is in de analyses rekening gehouden met de ongewone weersomstandigheden van veel zon, droogte en noordoosten wind in het voorjaar van 2020. Daarom analyseerde het RIVM Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu samen met de DCMR metingen van fijnstof (PM10 fijnstof en PM2,5 fijnstof ) en stikstofdioxide (NO2 Stikstofdioxide ). Ook zijn modelberekeningen uitgevoerd om te bepalen hoeveel de luchtkwaliteit verbeterde door alleen de lockdown maatregelen. In de analyses is dus rekening gehouden met de effecten van het weer.

Effecten op de gezondheid
Inademing van verhoogde concentraties fijnstof en stikstofdioxide kan effect hebben op de gezondheid van mensen. Of de tijdelijke verlaging van concentraties in het voorjaar gezondheidswinst kan opleveren is op dit moment niet aan te geven. Door de lockdown maatregelen in het voorjaar van 2020 was er minder verkeer en minder activiteit van industrie in Nederland en omringende landen. Hierdoor was de uitstoot van luchtverontreinigende stoffen tijdelijk lager dan normaal; bij verkeer ongeveer 20-60% lager, bij de industrie 5-25% en bij vliegverkeer 60-90%.