75e herdenking operatie Jack Boer

Exact 75 jaar geleden, op 10 november 1945, bevrijdde Jack Boer op spectaculaire wijze 2384 ten dode opgeschreven Nederlanders uit de beruchte Werfstraatgevangenis in Soerabaja. De Nederlanders werden daar gegijzeld door Indonesische terroristen, die op het punt stonden om de Nederlanders te vergiftigen en vervolgens levend te verbranden.

Alhoewel Boer kapitein was bij het Koninklijk Nederlandsch-Indisch Leger (KNIL) moest hij zijn huzarenstuk noodgedwongen uitvoeren in Engels uniform. Boer werd daarbij geassisteerd door 10 Engelse Gurkhas en wist daarmee de Indonesische overmacht op miraculeuze wijze te trotseren. In totaal sneuvelde 1 Gurkha bij de reddingsoperatie. Alle Nederlanders overleefden de operatie. Om onverklaarbare redenen hebben Boer en zijn peloton nooit erkenning gekregen van de Nederlandse overheid voor de operatie en getoonde moed. Voor Indisch Nederland is Boer echter een held.

Bersiap, Maleis voor “Wees paraat” of “Geef acht!”, is de strijdkreet van Indonesische (para)militaire organisaties en bendes, die vrijwel direct na de capitulatie van Japan dood en verderf zaaiden onder met name niet-Indonesiërs in voormalig Nederlands-Indië. Gedurende deze uiterst gewelddadige periode, die in ieder geval in de stedelijke gebieden liep vanaf september 1945 en begin 1946, zijn tienduizenden (Indische) Nederlanders gruwelijk gemarteld, verkracht en vermoord door Indonesiërs, vanwege hun Nederlandse c.q. Europese etniciteit.

Het exacte aantal Nederlandse slachtoffers dat tijdens de Bersiap is gevallen is tot op de dag van vandaag onduidelijk. De schattingen variëren tussen de 5.000 en 30.000 doden en 15.000 vermisten. In tegenstelling tot Nederland heeft Indonesië nooit kritisch gereflecteerd op de door haar onderdanen gepleegde misdaden jegens weerloze burgers. Federatie Indische Nederlanders (FIN) heeft Indonesië herhaaldelijk opgeroepen om alsnog erkenning en excuses aan te bieden aan Nederland. Indonesië weigert dit tot op de dag van vandaag.