2019 was extreem droog en nat

Met alle regen van afgelopen maanden lijkt het misschien niet zo, maar 2019 was in delen van Nederland een erg droog jaar. Voor het tweede jaar op rij liep het neerslagtekort in het oosten en zuidoosten hoog op. Het contrast met het westen en noordwesten was groot. In Noord-Holland viel op jaarbasis maar liefst 450 mm meer neerslag dan in Limburg.

Voor het tweede jaar op rij had een deel van Nederland te maken met extreme droogte. Aan het eind van de zomer bedroeg het neerslagtekort in de Achterhoek ruim 300 mm! Ook in 2018 liep het tekort aan neerslag hoog op. Het neerslagtekort piekte toen in het oosten op 400 mm. Twee achtereenvolgende jaren met extreme droogte zorgden voor zeer lage grondwaterstanden in het oosten. Bomen stierven af en het gras kleurde weer geel.

Op dit moment is nog steeds sprake van een groot neerslagtekort. In het Gelderse Hupsel verdampte sinds april 2019 140 mm meer neerslag dan er viel. Normaal moet er nu een overschot zijn. Ten opzichte van april 2018 is het verschil nog veel groter. Er is ruim 500 mm nodig om de tekorten helemaal aan te vullen. Het vergt meerdere jaren met meer neerslag dan normaal om weer op een gebruikelijke grondwaterstand uit te komen.

Goed waterbeleid door de waterschappen heeft erger voorkomen. Water werd zoveel mogelijk vastgehouden. Daardoor hebben alleen nog de hoogste zandgronden, waar water snel wegzakt, nog te maken met droogte.

2019 was extreem droog én nat
2019 was extreem droog én nat

Grote verschillen tussen zuidoosten en noordwesten
Gemiddeld over Nederland viel dit jaar 860 mm tegen 847 normaal. Het lijkt dus een heel normaal jaar qua neerslaghoeveelheid, maar schijn bedriegt. Het droogst was het in Heibloem (Limburg). Daar werd slechts 680 mm gemeten tegen 756 normaal. Het Noord-Hollandse Heiloo was het natst en tapte maar liefst 1150 mm af. Dat was 273 mm meer dan gebruikelijk.

Een kletsnatte herfst had een groot aandeel in de grote neerslagsommen in het westen en noordwesten. In de regio Alkmaar viel tijdens de herfstmaanden september, oktober en november maar liefst 460 mm! Door de enorme hoeveelheid neerslag was het tekort van de zomermaanden in een klap weg. Den Helder kent nu een neerslagoverschot van 150 mm sinds het groeiseizoen in april begon.

2019 begon droog en eindigde nat
Niet alleen de regionale verschillen waren afgelopen jaar groot. Ook viel op dat in de herfst veel meer neerslag viel dan in de lente en zomer. Van alle maanden verliepen februari, april, mei, juli, augustus en december droger dan normaal. Vooral in mei en juli viel erg weinig neerslag ten opzichte van het gemiddelde. Juist deze maanden zijn belangrijk voor de groei van planten. In de herfst regende het juist veel vaker dan normaal.

Opvallend: ook in maart was het erg nat. Twee drijfnatte eerste weken zorgden ervoor dat het de op vier na natste maart was sinds het begin van de metingen. Ook juni verliep nat. Op vijf dagen viel ergens in Nederland meer dan 40 mm regen. Zware onweersbuien veroorzaakten die maand geregeld overlast.

2019 was extreem droog én nat
2019 was extreem droog én nat