Nederland gaat gestaag van het gas af, maar gas blijft voorlopig nodig

Nederland gaat gestaag van het aardgas af maar heeft de komende jaren nog wel gas nodig. De beëindiging van de gaswinning in Groningen in 2022 leidt niet tot een hogere productie uit de 240 kleine gasvelden in Nederland. Het volume neemt juist elk jaar af. Dit zei minister Wiebes (Economische Zaken en Klimaat) vandaag in de Tweede Kamer.

Wel zei hij dat hij zorgen van omwonenden serieus neemt en dat de overheid toegankelijker moet communiceren over de winning, de risico’s en het oordeel van de toezichthouders. Ook moet het rijk eerder betrokken zijn bij de bewoners en de medeoverheden. “Al in de planvorming, niet pas bij de vergunningaanvraag. Heldere informatievoorziening is cruciaal,” aldus Wiebes.

Uit de jaarrapportages die door TNO worden opgesteld blijkt dat de totale gasproductie uit de kleine velden elk jaar afneemt. Zo is er in 2018 ruim een miljard kuub minder gas uit kleine velden geproduceerd dan in 2017 en in 2016. Dat betekent niet dat elk veld in een glijdende schaal naar beneden gaat. Bij bepaalde velden veld kan de winning tijdelijk hoger zijn.

Op voorwaarde dat het veilig en verantwoord gebeurt, heeft gaswinning in eigen land de voorkeur boven gasimport. Dit is beter voor het klimaat, omdat het transporteren van gas veel broeikasgas-uitstoot veroorzaakt. Naast het grote Groningenveld dat in 2022 sluit, telt Nederland 240 kleine gasvelden. De helft hiervan liggen op de Noordzee. Hoewel het relatief kleine gasvelden zijn, zijn alle kleine gasvelden samen goed voor ongeveer de helft van de Nederlandse gasproductie.

Minister Wiebes benadrukte dat een klein veld als bij Pieterzijl 10.000 keer kleiner is dan het Groningenveld. Dat betekent uiteraard ook iets voor de risico’s die met de winning gepaard gaan. Voor de kleine gasvelden samen komen jaarlijks zo’n 15 schademeldingen binnen, voor het Groningen gasveld zijn dat er sinds maart 2018 zo’n 26.000.

In het Regeerakkoord is afgesproken dat bestaande concessies doorgaan (behalve de winning in het Groningenveld die stopt in 2022). Nieuwe opsporingsvergunningen voor winnen op land komen er niet. Gaswinning moet veilig zijn. Altijd, overal. Of gaswinning veilig en verantwoord is, beoordelen onafhankelijke toezichthouders SodM en TNO. Als aan alle veiligheidsvereisten wordt voldaan, en zaken als het milieu en de natuur zijn niet in het geding, dan wordt ingestemd met de gaswinning.

Als er bij kleine gasvelden mijnbouwschade is, mogen mensen niet verzanden in langdurige technische en juridische discussies. Daarom werkt minister Wiebes aan een landelijke, onafhankelijke schaderegeling. Dit loket is - zoals vorig jaar toegezegd - halverwege volgend jaar klaar. Het wordt een laagdrempelige toegang voor burgers. Het uitgangspunt blijft dat de kosten voor rekening zijn van de winningsbedrijven en dus niet via de schatkist worden verhaald op de Nederlandse samenleving.