De Slag om de Westerschelde

De Slag om de Westerschelde staat centraal in de nieuwe longread van het Nederlands Instituut voor Militaire Historie (NIMH). In oktober en begin november 1944 vochten geallieerde eenheden in Zeeuws-Vlaanderen, Noord- en Zuid-Beveland en Walcheren om de toegang tot de haven van Antwerpen veilig te stellen. De geallieerde legers hadden dringend een grote haven nodig om hun bevoorrading op peil te kunnen houden.

Wetenschappelijke medewerker Marc van Alphen van het NIMH schetst in de nieuwe longread het verloop van de bloedige strijd in Zeeuws-Vlaanderen en Zeeland.

Te lange aanvoerlijnen
Een maand na de uitbraak uit het Normandische bruggenhoofd stonden de geallieerden al in Brussel. Op 4 september 1944 viel Antwerpen met zijn grote haven aan de Schelde vrijwel ongeschonden in geallieerde handen. De aanvoerlijnen, liepen van de Normandische invasiestranden tot aan het front nabij Antwerpen. Ze waren te lang om de gehele geallieerde strijdmacht in beweging te kunnen houden. De honderdduizenden militairen konden ternauwernood worden bevoorraad. Antwerpen lag circa 80 kilometer landinwaarts en zolang de Duitsers de monding en beide oevers van de Schelde in handen hadden, bleef de havenstad onbruikbaar.

Hard en meedogenloos
De 1st Canadian Army moest de Scheldemond veroveren. Hitler wist dat Antwerpen belangrijk was en riep zowel Walcheren (op 4 september) als Breskens en omgeving (op 20 september) uit tot Festung. Dat hield in dat hier tot de laatste man moest worden doorgevochten. Wilden de geallieerden gebruik kunnen maken van de Westerschelde, dan moesten de monding en al het aangrenzende gebied vanaf Antwerpen tot aan de Noordzeekust worden gezuiverd. Dat hield in dat behalve Walcheren en Zeeuws-Vlaanderen ook Zuid-Beveland op de Duitsers heroverd moest worden.

De strijd was hard en meedogenloos. De hele maand oktober hadden de geallieerden nodig om Zeeuws-Vlaanderen en Noord- en Zuid-Beveland te veroveren. Voor het nemen van het zwaar gefortificeerde eiland Walcheren was operatie Infatuate opgezet. Die startte op 1 november 1944 in alle hevigheid en duurde tot 8 november. Toen gaven de laatste Duitse militairen zich over. Daarna kon het mijnenvrij maken van de Westerschelde beginnen. Op 28 november bereikte het eerste konvooi de haven van Antwerpen.

Invasie van Walcheren, door commando's van het Eerste Canadese Leger, om de haven van Antwerpen bereikbaar te maken voor de bevoorrading van de geallieerde strijdkrachten in West-Europa (Foto: Collectie Nederlands Instituut voor Militaire Historie)
Invasie van Walcheren, door commando's van het Eerste Canadese Leger, om de haven van Antwerpen bereikbaar te maken voor de bevoorrading van de geallieerde strijdkrachten in West-Europa (Foto: Collectie Nederlands Instituut voor Militaire Historie)