Prinsjesdag 2019 - Begroting voldoet aan Europese, maar niet aan Nederlandse spelregels

De Nederlandse overheidsfinanciën voldoen voor 2019 en 2020 naar verwachting op alle onderdelen aan de Europese begrotingsregels.De begroting voor het komende jaar voldoet echter niet aan de eigen Nederlandse 'spelregels'; het kabinet past de uitgaven- en lastenkaders ('plafonds') tussentijds substantieel aan. Dat past niet binnen het trendmatig begrotingsbeleid, waarmee geprobeerd wordt anticyclisch beleid te voeren.

Dit is te lezen in de septemberrapportage begrotingstoezicht 2019 die de Afdeling advisering van de Raad van State vandaag op Prinsjesdag heeft gepubliceerd. Daarin beoordeelt zij of de begroting voldoet aan de afgesproken Europese en nationale begrotingsregels.

Inhoud rapportage
De manier waarop de kaders voor overheidsuitgaven in de begroting zijn opgenomen, voldoet niet aan de Nederlandse begrotingsregels. Die regels stellen trendmatig begrotingsbeleid voorop: beleid dat politieke besluitvorming zo min mogelijk laat beïnvloeden door mee- en tegenvallers in de conjunctuur. Het kabinet past de kaders voor zowel inkomsten als uitgaven aan tijdens de kabinetsperiode. Dat past niet binnen het trendmatig begrotingsbeleid. In de rapportage doet de Afdeling advisering suggesties om de systematiek van het trendmatig begrotingsbeleid te verbeteren. Verder gaat de rapportage in op een aantal 'open einden' in de Miljoenennota; de Afdeling advisering wijst op het Pensioenakkoord, het Klimaatakkoord en een voorgenomen onderzoek naar een investeringsimpuls.

Cijfers van CPB
De septemberrapportage is gebaseerd op cijfers uit de Macro Economische Verkenning 2020 van het Centraal Planbureau (CPB). Het CPB maakt jaarlijks ramingen van de ontwikkelingen in de Nederlandse economie en overheidsfinanciën. In de volledige rapportage staan de kerngegevens van de ontwikkeling van de overheidsfinanciën.

Onafhankelijk begrotingstoezicht
De Afdeling advisering van de Raad van State is de instantie in Nederland die het onafhankelijk toezicht houdt op de naleving van de regels uit het Europese Stabiliteits- en Groeipact. De Afdeling advisering brengt halfjaarlijks begrotingsrapportages uit waarbij zij aansluit bij de belangrijkste momenten in de begrotingscyclus. Ze brengt in april de voorjaarsrapportage uit over het Stabiliteitsprogramma en in september de rapportage over de Miljoenennota en de rijksbegroting.