Gratis huwelijk niet altijd gratis

Gemeenten krijgen veel aanvragen voor gratis huwelijken. Daarom nemen zij maatregelen, zelfs op manieren die de wetgever niet toestaat. Zo rekenen vijf gemeenten toch kosten voor een ‘gratis’ huwelijksvoltrekking. Dit en meer blijkt uit onderzoek van ThePerfectWedding.nl naar het aanbod van gratis huwelijken in alle 355 Nederlandse gemeenten.

Bergen op Zoom, Halderberge, Duiven, Gorinchem en Westervoort rekenen bij een gratis huwelijk administratiekosten of kosten voor de verklaring van het voorgenomen huwelijk. De kosten variëren hierbij van € 23,75 in Gorinchem tot € 97,65 in Duiven.

Ronald Zijlstra van de Nederlandse Vereniging voor Burgerzaken (NVVB) had nog niet eerder gehoord van dit soort kosten bij een gratis huwelijk: “Voor kosteloze huwelijken mogen geen leges in rekening gebracht worden door gemeenten. De wet staat dit niet toe."

Ook veel andere gemeenten nemen maatregelen die niet mogen. Zo beperkt 48% van alle gemeenten gratis trouwen tot inwoners van hun eigen gemeente. Desondanks vindt Zijlstra het begrijpelijk dat gemeenten beperkingen opleggen: “Sommige gemeenten krijgen zo veel verzoeken binnen, dat er steeds minder mogelijkheden zijn voor bijvoorbeeld mensen die de kosten moeilijk kunnen opbrengen.”

Gemiddelde wachttijd 79 dagen
Voor alle Nederlandse gemeenten is de gemiddelde wachttijd voor een gratis huwelijk 79 dagen. In Haarlem, Utrecht en Eindhoven moet een bruidspaar ongeveer negen maanden geduld hebben voor een gratis huwelijk.

Gemeenten die inwoners uit andere gemeenten uitsluiten, blijken een kortere wachttijd te hebben. De wachttijd is daar ongeveer twee maanden, terwijl een bruidspaar bij een gemeente zonder zo’n uitsluiting een maand langer moet wachten.

In acht gemeenten, waaronder Diemen, Harlingen en Wassenaar, is juist geen sprake van wachttijd. Een verklaring voor het ontbreken van een wachtlijst is een inkomenstoets. Bij vier van de gemeenten zonder wachttijd is een kosteloze huwelijkssluiting namelijk alleen bedoeld voor inwoners met een lager inkomen.

Te weinig aanbod gratis huwelijk
Gemeenten met meer dan 10.000 inwoners zijn verplicht twee gratis trouwmomenten per week aan te bieden. De gemeenten Bernheze, Blaricum, Den Helder, Montfoort en Oudewater hebben echter slechts één tijdstip per week om gratis te trouwen.

De gemeente Montfoort kiest er bewust voor om één gratis huwelijk per week te sluiten: “Zo’n huwelijk kost ongeveer € 200 per keer. Omdat wij ieder jaar 30 bruidsparen gratis in de echt verbinden, lopen de kosten voor een kleine gemeente als Montfoort behoorlijk op. Als we twee momenten zouden aanbieden, worden die kosten nog eens verdubbeld.”

Gratis huwelijk niet altijd gratis (Afbeelding ter illustratie: Pixabay)
Gratis huwelijk niet altijd gratis (Afbeelding ter illustratie: Pixabay)