Lagerhuis plat voor Brexit

Mick (Philosocles)

De Britse premier Boris Johnson heeft de koningin verzocht om het Lagerhuis op 10 september op te schorten. Dat is een paar dagen nadat de parlementsleden van het zomerreces terugkeren. Op 15 oktober, na een toespraak van de vorstin, kunnen de volksvertegenwoordigers dan pas weer aan het werk. Critici zeggen dat de opschorting is bedoeld om het tegenhouden van een no-deal Brexit te bemoeilijken.

Johnson ontkent dit echter. Hij stelt dat de huidige parlementaire sessie van 340 dagen, die begon na de verkiezingen van medio 2017, al veel te lang loopt. In bijna 400 jaar zou het maar een keer zijn voorgekomen dat een sessie in de buurt kwam. Dat was tussen 2010 en 2012, toen het 250 dagen duurde.

Tijdens de Queen's Speech van 14 oktober zal de koningin volgens Johnson de "opwindende agenda" van zijn regering schetsen. Maar parlementsvoorzitter John Bercow noemt het plan een constitutionele gewelddaad. Het Lagerhuis kan evenwel niets doen om de beëindiging van een sessie te voorkomen. Tijdens de opschorting kunnen er geen wetten worden aangenomen, en wat er voor die tijd aan voorstellen is voorbereid sterft doorgaans een stille dood.

Tijdens zijn campagne om te worden verkozen tot leider van de Conservatieve Partij - en daarmee tot premier - weigerde Johnson uit te sluiten dat hij het parlement zou laten opschorten. De verwachting was echter dat de opschorting dan tijdens de Brexit-deadline van 31 oktober plaats zou hebben. Formeel kan de vorstin een verzoek tot opschorting weigeren, maar dat zou tot een constitutionele crisis leiden. Door de toespraak van de koningin daags voor de Brexit-deadline in te plannen lijkt Johnson een dergelijk scenario te willen vermijden.

Rechtszaak
Er loopt al een rechtszaak tegen het opschorten van de parlementaire sessie, maar ook daar was de aanname dat het parlement rondom de deadline van 31 oktober zou zijn opgeschort.

De verwachting is dat de oppositie volgende week door middel van een motie van wantrouwen zal proberen nieuwe verkiezingen af te dwingen. Indien Johnson die verliest heeft hij twee weken om verkiezingen via een nieuwe motie van vertrouwen te voorkomen. Volgens zijn plan ligt het parlement dan echter plat.

Johnson wil dat Groot-Brittannië de EU op 31 oktober hoe dan ook verlaat. Hij wil de door zijn voorganger Theresa May gesloten exitdeal, die driemaal door het Lagerhuis is afgewezen, hiertoe openbreken. De EU, en met name Ierland, voelt hier echter niets voor, omdat Johnson van de garanties afwil die een harde grens tussen Noord-Ierland en de Ierse Republiek moeten voorkomen. Met de opschorting van het parlement wil Johnson vermoedelijk ook de EU onder druk zetten om toch weer te gaan praten.

Update 16.46 uur
De koningin heeft het verzoek van Johnson ingewilligd. De regering is nu gemachtigd om het parlement ergens tussen 9 en 12 september te schorsen, tot na de toespraak van de vorstin op 14 oktober. Op 21 en 22 oktober debateert en stemt het Lagerhuis dan over de toespraak, oftewel over Johnsons agenda. Dat is krap tien dagen voor de Brexit-deadline.