Zonnecyclus wordt bepaald door Aarde, Venus en Jupiter

Onderzoekers hebben ontdekt dat de zonnecyclus, de elfjarige cyclus van zonneactiviteit en samenhangend daarmee de periode waarin het aantal zonnevlekken op de zon varieert, gereguleerd lijkt te worden door de drie planeten Aarde, Venus en Jupiter. De getijdenvelden van deze drie planeten zijn zo sterk, dat ze het magnetisch veld van de zon beïnvloeden.

Gedurende de perioden met de meeste zonneactiviteit, bekend als de zonnemaxima, verschijnen zonnevlekken. In die perioden zijn relatief veel zonnevlammen te zien, uitbarstingen van electrisch geladen deeltjes die onder andere poollichten kunnen veroorzaken. Perioden met de laagste zonneactiviteit staan bekend als de zonneminima. Inmiddels zit de zon sinds 2008 in cyclus 24, één van de rustigste cycli ooit gemeten.

In het artikel in het wetenschappelijk tijdschrift Solar Physics, beschrijven Duitse wetenschappers dat zodra de drie planeten in een lijn ten opzichte van de zon staan opgesteld, een zodanige kracht op het oppervlak van de zon wordt uitgeoefend dat dit veranderingen in het plasma-oppervlak teweegbrengt. De Aarde, Venus en Jupiter staan ongeveer eens per 11,07 jaar in één lijn met de zon.

Frank Stefani, hoofdonderzoeker, zegt het als volgt: "Er is een verbazende correlatie zichtbaar. We zien bijna een perfecte correlatie met de opstelling van de planeten gedurende 90 cycli. Alles wijst op een regulier proces."

De getijdevelden hebben waarschijnlijk te weinig kracht om het binnenste van de zon te reguleren, maar het plasma aan het oppervlak van de zon lijkt wel te reageren. Het zou volgens de onderzoekers dan gaan om de Tayler Instabiliteit, waarbij een vloeistof reageert op zijn omgeving. Met behulp van computermodellen bepaalden de auteurs dat de stand van de drie planeten invloed hebben op de waargenomen veranderingen in het plasma.

De onderzoekers gaan zich nu richten op additionele factoren die invloed kunnen hebben op deze instabiliteiten. Door beter te begrijpen wat het gedrag van de zon beïnvloedt hopen de wetenschappers betere klimaatmodellen te kunnen bouwen. Zo wordt vermoed dat een zonneminimum in de zeventiende eeuw verantwoordelijk is voor een kleine ijstijd in die periode.

De komende cyclus, cyclus 25, zal volgens experts een rustige periode worden met weinig zonnevlammen. Het zonnemaximum wordt tussen het jaar 2023 en 2026 verwacht, met ongeveer 95 tot 130 verwachte zonnevlekken. Een gemiddeld aantal ligt tussen de 140 tot 220.