Decentrale rekenkamers worden versterkt

De ministerraad heeft op voorstel van de ministers Ollongren van Binnenlands Zaken en Koninkrijksrelaties en Hoekstra van Financiën ingestemd met een wetsvoorstel om decentrale rekenkamers te versterken. Lokale rekenmeesters hebben een belangrijke taak in het controleren van het gevoerde bestuur en hebben versterking nodig.

Elke gemeente moet een onafhankelijke rekenkamer hebben ter ondersteuning van de controlerende en kaderstellende taken van de gemeenteraad. De lokale rekenkamers zijn van groot belang voor gemeenteraden omdat zij controleren of het gevoerde beleid en het bestuur kostenefficiënt, effectief en volgens de regels gebeurt. Dit belang neemt toe nu gemeenten door de decentralisaties in het sociale domein - en over enkele jaren met de komst van de Omgevingswet het fysieke domein -  meer taken en daarbij horende middelen krijgen.

Het wetsvoorstel regelt dat de mogelijkheid wordt geschrapt dat een gemeente er ook voor kan kiezen om andere regels te stellen voor de uitoefening van de rekenkamerfunctie. In de praktijk blijkt dat in veel gemeenten niet of nauwelijks invulling wordt gegeven aan rekenkameronderzoek. 

Omdat een goede verhouding tussen de rekenkamer en de gemeenteraad van groot belang is voor de inhoud en de doorwerking van rekenkameronderzoek maakt het wetsvoorstel mogelijk dat de raad een of meer van zijn leden als adviseur aan de rekenkamer toevoegt. 

Daarnaast wordt in het wetsvoorstel de onderzoeksbevoegdheid van decentrale rekenkamers uitgebreid tot de privaatrechtelijke rechtspersonen waar gemeenten contracten mee sluiten. Het gaat dan bijvoorbeeld om het inkopen van zorg of maatschappelijke ondersteuning in het sociale domein. 

Ook worden de onderzoeksbevoegdheden van decentrale rekenkamers uitgebreid ten aanzien van de privaatrechtelijke rechtspersonen waaraan een gemeente een subsidie, garantie of lening heeft verstrekt. De bestaande regeling voor de onderzoeksbevoegdheden van lokale rekenkamers bij samenwerking tussen verschillende bestuurslagen in privaatrechtelijke rechtspersonen wordt aangescherpt. Deze onderzoeksbevoegdheid wordt in dit wetsvoorstel ook geregeld voor de Algemene Rekenkamer via een wijziging van de Comptabiliteitswet 2016.

De ministerraad heeft ermee ingestemd het wetsvoorstel voor advies aan de Raad van State te zenden. De tekst van het wetsvoorstel en van het advies van de Raad van State worden openbaar bij indiening bij de Tweede Kamer. Het streven is om dat te doen voor de zomer.