Al 22 winters geen Elfstedentocht, een nieuw record

Het is al de 8071e dag na de laatste Elfstedentocht, die gehouden werd op 4 januari 1997. Nog nooit bleef de Tocht der Tochten zo lang uit. Het oude record stond op 8070 dagen tussen de Elfstedentocht van 18 januari 1963 en die van 21 februari 1985. Na 21 winters zonder de tocht langs de Friese Elfsteden kwam het zowel in 1985 als in 1986 tot een Elfstedentocht. Daarna moest er gewacht worden tot 1997. In 2012 kon de tocht niet plaatsvinden, doordat de ijskwaliteit te slecht was geworden na sneeuwval.

Nu zal de Elfstedentocht voor de 22ste winter op rij niet verreden worden. De 14-daagse weersverwachting van Weeronline laat voor volgende week wel wat nachtvorst zien, maar van ijsgroei is nauwelijks sprake. Daarmee is de kans op een Elfstedentocht deze winter verkeken. Als er eind februari nog winterse kou komt resulteert dit niet meer in dik genoeg natuurijs. Om de Elfstedentocht te kunnen houden moet op de hele route 15 cm ijs liggen. Recordlaat werd de tocht gehouden op 26 februari, in 1986. Voorafgaand aan de tocht vroor het vrijwel de hele maand zowel ’s nachts als overdag en kwam het meerdere keren tot strenge vorst.

Gemiddelde winter al 1,5 graden opgewarmd
Inmiddels ligt de gemiddelde wintertemperatuur door de opwarming van het klimaat ongeveer 1,5 graden hoger dan voor de jaren 80 van de vorige eeuw. Over de meeste recente klimaatperiode 1989-2018 bedraagt de gemiddelde wintertemperatuur 3,9 graden, terwijl de normaal in 1980 op 2,4 graden stond.

De koudste winterdagen warmen nog sterker op dan een gebruikelijke winterdag. Waait de wind uit het richtingen tussen noord en oost dan wordt koude lucht aangevoerd. Deze koude lucht is tegenwoordig echter een paar graden warmer dan voor de opwarming van het klimaat. Extreme kou is dus nog steeds mogelijk, maar de kou is minder extreem dan bij dezelfde situatie 50 jaar geleden. Dat blijkt ook uit het feit dat er deze eeuw tot dusver acht keer vaker een warmterecord dan een kouderecord werd genoteerd. Met een hogere gemiddelde temperatuur wordt gemakkelijker recordwarmte dan recordkou bereikt.

Kans op een Elfstedentocht daalt naar 2% of minder
Afhankelijk van hoe de opwarming van de aarde verder gaat daalt de kans op een Elfstedentocht volgens de KNMI-klimaatscenario’s van 15% per jaar in 2014 naar 2% tot 0,2% per jaar in 2050.

De deelnemers aan de eerste Elfstedentocht in 1909 (Foto: Wikimedia)
De deelnemers aan de eerste Elfstedentocht in 1909 (Foto: Wikimedia)
Winnaar van de grote verguld zilveren medaille was M. Hoekstra (5) uit Warga, die 19:10 's avonds te Leeuwarden aankwam. G.D. v.d. Ley (6) uit Marrum won een zilveren medaille als tweede aankomende op 19:13; luitenant Roozeboom (7), die 19:16 arriveerde, behaalde de grote bronzen medaille. - Op de voorgrond de bestuurders van de IJsbond: 1. de heer S.H. Hielkema, voorzitter; 2. mr. J.D. v.d. Plaats, penningmeester; 3. mr J. Lucardi, secretaris; 4. G.W. Koopmans.