Tusk: plekje in hel voor Brexiteers zonder plan

Donald Tusk, voorzitter van de Europese Raad, heeft zich ondiplomatiek uitgelaten richting de harde Brexiteers in de Britse Conservatieve Partij. Na een persconferentie met de Ierse premier Leo Varadkar vroeg hij zich hardop af hoe de "speciale plek in de hel" eruit ziet voor degenen "die voor de Brexit hebben gepleit zonder ook maar het minste idee hoe dat veilig moet worden gedaan".

Tusk lijkt het te hebben gehad met de Britse politiek in het algemeen die maar niet tot overeenstemming komt, en in het bijzonder met politici die aansturen op een chaotische Brexit. Na de uitspraak was Varadkar te horen die tegen hem zei: "Je zult nu verschrikkelijk veel gedoe met ze krijgen, met de Britten."

Het is niet de eerste keer dat Tusk de Brexiteers tegen de haren instrijkt. Afgelopen najaar tweette hij een foto van zichzelf met premier Theresa May en een schaal taartjes, voorzien van de tekst: "Wilt u wat taart? Sorry, geen kersen!" Dat was een verwijzing naar de kritiek dat de Britten met de Brexit de kersen van de taart willen. Oftewel, wel de lusten maar niet de lasten.

Het leidde toen tot woedende commentaren in de Britse tabloidpers, met ongeveer de volgende conclusie: 'Zie je nou wel, maar goed dat we opstappen.' Dat zal nu zeker niet anders zijn.

Voormalig UKIP-leider Nigel Farage tweette vanmiddag gelijk een respons: "Na de Brexit zullen we verlost zijn van ongekozen arrogante pestkoppen zoals jij en vrij om ons eigen land te besturen. Klinkt mij meer in de oren als de hemel."

Verbazingwekkend
Politiek redacteur van de BBC Laura Kuenssberg toonde zich verbaasd over Tusks uitlating. Ze noemt die "verbazingwekkend krachtig en niet bepaald in de geest van compromis waartoe hij juist had opgeroepen, toen hij het had over het beschermen van de vrede. En het heeft niets te maken met het bereiken van een deal maar dit gaat heel veel tongen losmaken." Ze vermoedt evenwel dat de uithaal gepland was, en wijst erop dat Tusk daarvoor May uitnodigde met een nieuw plan te komen - iets waarvan hij eerder niets wilde weten.

De vrede waarnaar Kuenssberg verwijst is die tussen de pro-Britse unionisten en pro-Ierse republikeinen in Noord-Ierland. De Brexit zet de open grens met de Ierse Republiek namelijk op losse schroeven, en daarmee de vrede van de afgelopen twintig jaar. Het vangnet in Mays exitdeal dat een open grens garandeert werd onlangs door haar partij en haar unionistische gedoogpartner DUP afgewezen.

Daarmee wordt een no-deal Brexit geriskeerd, met onduidelijke gevolgen voor de grens en voor de vrede. Kort geleden ging in de Noord-Ierse grensstad Derry een autobom af, naar verluidt geplaatst door de zogeheten New IRA (Irish Republican Army). Er vielen geen slachtoffers, maar schijnbaar willen militanten duidelijk maken dat ze er nog zijn.