Lichte opleving rechts-extremisme in Nederland
Steeds meer Nederlanders komen in aanraking met gewelddadige rechts-extremistische ideeën. Dat is de conclusie van de AIVD-publicatie ‘Rechts-extremisme in Nederland. Een fenomeen in beweging’.
Vooral verbaal geweld
Vaker dan voorheen doen rechts-extremisten uitspraken die geweld tegen met name moslims en de overheid aanmoedigen en verheerlijken. Hoewel zij zelden daadwerkelijk tot geweld overgaan, maakt de AIVD zich zorgen om het klimaat dat in Nederland ontstaat.
Sinds enkele jaren is sprake van een lichte opleving van het rechts-extremisme in Nederland. Waar dit vroeger met name werd gekenmerkt door een neonazistisch, fascistisch en antisemitisch gedachtegoed, is tegenwoordig met name het anti-islamgedachtegoed dominant. Daarnaast is het alt-rightgedachtegoed vanuit de Verenigde Staten overgewaaid.
Groepen zijn in de rechts-extremistische beweging minder belangrijk geworden. Mede als gevolg van het gebruik van sociale media is er steeds meer ‘ongeorganiseerd’ rechts-extremisme. De groepen die er nog wel zijn, zijn relatief klein. Wel is het aantal personen dat wordt bereikt groter.
De activiteiten van rechts-extremisten zijn voor het merendeel niet-gewelddadig. Verbaal geweld, in de vorm van agressief en opruiend taalgebruik, neemt echter wel een steeds belangrijkere plek in binnen de rechts-extremistische scene. Hun zelfvertrouwen groeit als het gaat om confrontaties met het links-extremisme. Daarbij lijkt die laatste groep nog altijd eerder bereid om geweld in te zetten.
Aandacht voor geweldsdreiging en 'intellectueel' rechts-extremisme
De AIVD benoemt in zijn publicatie twee aandachtspunten. Het eerste gaat over de geweldsdreiging. Het (online) taalgebruik is steeds gewelddadiger en de fascinatie voor wapens is groot. In het algemeen wordt niet snel overgegaan tot geweld, maar het risico dat eenlingen of kleine groepen naar geweld grijpen is wel groter dan in het verleden.
Het tweede aandachtspunt is de dreiging voor de democratische rechtsorde vanuit het ‘intellectuele’ rechts-extremisme. Bijvoorbeeld de alt-rightbeweging heeft als doel om een zeer extremistisch gedachtegoed gemeengoed te maken in de Nederlandse samenleving en het openbaar bestuur.
Lichte opleving rechts-extremisme in Nederland (Afbeelding: AIVD.nl)
