'Leven al 3,22 miljard jaar geleden op land'

heywoodu

Onderzoekers hebben het oudste bewijs ooit gevonden van leven op het land. Op een rivierbedding in het Barberton Makhonjwa-gebergte in Zuid-Afrika werden sporen gevonden van microben die 3,22 miljard jaar geleden leefden.

De vondst is bijzonder, want dergelijke oude sporen van leven - op zichzelf al zeldzaam - komen over het algemeen van leven uit de oceanen, niet heel gek als je je bedenkt dat de aarde miljarden jaren geleden veel meer bedekt was door water dan nu. Zo is het oudste bewijs dat ooit van leven op aarde gevonden is zo'n 3,8 miljard jaar oud en afkomstig uit wat ooit oceanen waren.

Volgens de niet bij het onderzoek betrokken geobioloog Hugo Beraldi Campesi speelt men al decennia met het idee dat het leven al meer dan drie miljard jaar geleden uit de oceanen kwam. "Het probleem was dat er nooit hard bewijs gevonden was, tot nu", aldus Campesi, die zegt dat het lijstje bewijs voor miljarden jaren oud leven op de contintenten alsmaar langer wordt.

De gefossiliseerde microben werden gevonden op een rotsklif in het Zuid-Afrikaanse gebergte, waar enkele van de oudste geologische formaties op aarde zich bevinden. Het gaat met name om de zogenaamde Moodies Group, een van de oudste kustlijnen ter wereld, zo stelt co-auteur Stefan Lalonde. "Dit is in essentie 's werelds oudste rivierbedding, en er is al leven te vinden."

De microben zijn volgens Lalone 'extreem goed' bewaard gebleven in dikke lagen. Die zijn op zo'n manier gevormd dat men nagenoeg zeker is dat het om een rivierbedding gaat - wat valt onder 'land' - en niet een zandstrand. De fossielen zijn van de microben zelf en ook dat is bijzonder: fossielen die duiden op leven op land zijn doorgaans van structuren die door bacteriën achter zijn gelaten. 

De gelaagde fossielen zijn ontstaan doordat afzetting zich vormde op een laag microben. Daar groeide dan weer een nieuwe laag microben op, gevolgd door een nieuwe laag afzetting. Dat vormde door de jaren heen een soort oerlasagne en bleef vervolgens bewaard. De fossielen bevatten zelfs organisch materiaal, zoals koolstof- en stikstofatomen die ooit deel uitmaakten van de organismen.

In de tijd dat de microben leefden was de atmosfeer van de aarde nog niet gevuld met zuurstof, zoals nu. Dat was geen probleem, want het vermoeden is sterk dat deze microben vooral nitraat consumeerden: stikstofatomen die gebonden zijn aan drie zuurstofatomen.  Volgens Lalonde is een op nitraat gebaseerd metabolisme de op één na meest efficiënte manier om aan energie te komen, na een op zuurstof gebaseerd metabolisme.

De hele studie is, speciaal voor de liefhebber, hier te vinden.