Ruzie voor de bühne: VVD en CDA en hun geheime relatie

Het is een bekend ritueel in de aanloop naar de verkiezingen: partijen die weten dat ze elkaar heel hard nodig hebben in de formatie vallen elkaar aan, maar niet te hard. Namens het CDA trapte Sybrand Buma af, waarna staatssecretaris Wiebes mocht reageren, om premier Mark Rutte het karwei af te laten maken.

Door de versnippering in de huidige peilingen lijkt het CDA ineens weer een factor van belang in de komende kabinetsformatie. In een interview met Vrij Nederland beschrijft lijsttrekker Sybrand Buma zichzelf als een serieuze premierskandidaat. In het RTL-debat liet hij al doorschemeren weinig te zien in een links-progressief kabinet van de daar aanwezige partijen (CDA, D66, PvdA, GL, SP), en dat herhaalt hij in het interview nog maar eens. Niet Geert Wilders, maar de CDA-leider zou de echte uitdager van Mark Rutte zijn.

In het weekblad opent Buma niet alleen de aanval op de 'onuitvoerbare plannen van links' (hij wil geen stopverf zijn voor een linksig kabinet: "Als ze mij zo leuk vinden, moeten ze maar op me stemmen. Wat de PvdA en GroenLinks doen – zetels in de peilingen optellen en dan roepen: “we willen Buma erbij” – getuigt van minachting voor de kiezer. Daar doe ik niet aan mee. Ik bouw liever een kabinet rond de vraag: “Wat wil Buma?” dan rond de vraag: “Met wie willen Jesse Klaver en Lodewijk Asscher het land regeren?") maar neemt hij ook het gevoerde beleid van Rutte onder vuur. Het doorgeslagen individualisme zou de samenleving geen goed doen: het collectief moet weer sterker worden.

In de Telegraaf van hedenochtend valt staatssecretaris van Financiën Eric Wiebes de toon van Buma hard aan. Een goede verkiezingsuitslag voor het CDA zou volgens hem onterecht zijn omdat die partij alleen maar in de microfoon stond te 'krijsen' met kritiek terwijl het kabinet de crisis aanpakte. "Wat heeft het CDA in Jezusnaam aan het herstel bijgedragen?" Hij vervolgt: "En dan die spotjes op tv over dat hij dingen niet meer aan kinderen kan uitleggen. Ik kan mijn tieners echt niet uitleggen wat het CDA vier jaar voor het land heeft gedaan. Mijn antwoord daarop is namelijk: niets. Ze hebben niets gedaan."

Daarna was het natuurlijk weer de beurt aan Buma om de VVD aan te vallen: hij verwijt de liberalen 'de arrogantie van de macht'. Naast een persoonlijke sneer naar Wiebes over de problemen bij de Belastingdienst noemt hij ook de positie van de zzp'ers en het gerommel rond de Teevendeal: het is "haarscherp duidelijk geworden dat het ministerie van Veiligheid en Justitie door de VVD gerund is als een partijkantoor"

Het slotakkoord van deze paringsdans was aan Mark Rutte op BNR Nieuwsradio: wat hem betreft benoemde Wiebes alleen de feiten, en 'kiest iedereen zijn eigen woorden'. In hetzelfde interview benoemde de VVD-lijsttrekker trouwens dat hij de trend van 'verkeerd populisme' (waaronder kennelijk de campagnes rond het Brexit-referendum en de verkiezing van Donald Trump vielen) wil keren. Wat er dan verstaan kan worden onder 'goed populisme' legde Rutte niet uit.

Hoeveel aktes er nog volgen in dit toneelstuk is niet bekend, maar het is vermoedelijk geen Griekse tragedie. Eerder een aflevering uit een soapserie, waarin de voor de hand liggende geliefden na allerlei hobbels op de weg toch bij elkaar in de armen eindigen. Ze hebben elkaar nodig, en dat weten ze vrij goed.

Buma: geen voorkeur voor kabinet met VVD (Foto: ANP)
Buma valt het VVD-beleid nog maar eens aan. (Foto: ANP)