Koning leest troonrede voor

Koning Willem-Alexander leest in de Ridderzaal de troonrede voor. Na een korte rit door het centrum van Den Haag kwam de Glazen Koets met de koning en koningin Máxima aan op het Binnenhof. Prinses Beatrix stond bij het Mauritshuis te kijken hoe de koets voorbij reed.

De toespraak wordt gehouden tijdens de verenigde vergadering van de Staten-Generaal. Behalve parlementariërs zijn ook alle ministers en staatssecretarissen aanwezig. In de Ridderzaal zitten ook veel ambassadeurs. In de troonrede maakt het kabinet de belangrijkste plannen voor het komend jaar bekend. Veel van die plannen zijn de afgelopen weken al uitgelekt. Dat gebeurde de afgelopen jaren ook al.

Nederland staat er volgens koning Willem-Alexander beduidend beter voor dan een aantal jaren geleden. Dat heeft hij dinsdag uitgesproken in de troonrede. Volgens de koning doet Nederland weer mee in de kopgroep van Europa. Hij noemt dat een "collectieve prestatie".

Crisis
"Politieke tegenstellingen werden overbrugd en verschillende maatschappelijke belangen zijn met elkaar verenigd. Nog niet eerder waren zoveel grote hervormingen tegelijk in gang gezet. Vaak met de steun van oppositiepartijen en maatschappelijke organisaties."

De koning sprak uit dat de financiële crisis achter ons ligt. Hij herinnerde eraan dat verworvenheden enkele jaren geleden onder druk stonden. Hij noemde de krimpende economie, het stijgende begrotingstekort en de toenemende werkloosheid. Daarbij daalden de huizenprijzen, dreigde de AOW onbetaalbaar te worden en stegen de zorgkosten rap.

Waarden respecteren en naleven
Mensen die in Nederland willen wonen, moeten bereid zijn de taal te leren en een actieve bijdrage te leveren. Dat zei koning Willem-Alexander dinsdag in zijn troonrede. "Iedereen die in ons land wil wonen, moet deze waarden respecteren en naleven'', zei de koning. "Aan grondwettelijk vastgelegde normen kan niet worden getornd en tegen intimidatie en geweld wordt hard opgetreden.''

Terug naar paleis Noordeinde
Na het voorlezen van de troonrede reden koning Willem Alexander en koningin Máxima in de Glazen Koets terug naar paleis Noordeinde. Ook hierbij werden ze weer toegejuicht door duizenden enthousiaste mensen.

Prinses Beatrix stond ook bij het vertrek van het Binnenhof buiten bij het Mauritshuis te kijken hoe de koets, met daarin haar zoon en schoondochter, voorbijreed.

Op het paleis volgt de traditionele balkonscène, waarbij de koninklijke familie naar het publiek zwaait. Hierbij zijn ook prins Constantijn en prinses Laurentien aanwezig.

Dijsselbloem met begroting in de kamer
Minister Jeroen Dijsselbloem (Financiën) heeft dinsdagmiddag de begroting voor volgend jaar met de bijbehorende toelichting, de zogenoemde miljoenennota, aangeboden aan de Tweede Kamer. Het is de laatste begroting van het kabinet Rutte, omdat er volgend jaar maart verkiezingen zijn.

De Prinsjesdag-stukken zaten traditiegetrouw in een koffertje met de tekst: derde dinsdag in september.

"We hebben nog niet het hele herstel gehad dat we nodig hebben. Voor veel mensen is het herstel nog bezig. We zijn er nog niet'', zei Dijsselbloem kort voor de overhandiging van de begroting.

Rutte: eerste zin troonrede meteen kernzin
De eerste zin van de troonrede was meteen de kernzin: Nederland heeft weer vaste grond onder de voeten.

Dat benadrukte premier Mark Rutte dinsdag meteen na de troonrede. "Ik ben blij dat het harde werken van veel mensen in Nederland zich uitbetaalt: de economie groeit en er zijn veel banen bijgekomen. Door het economisch herstel en de gezonde overheidsfinanciën is er weer ruimte om te investeren.''

Rutte benadrukt dat de koopkracht van heel veel Nederlanders er volgend jaar op vooruit gaat. En met de instabiele wereld om ons heen is het belangrijk om structureel extra geld vrij te maken voor veiligheid en defensie, aldus de minister-president.

"We hebben er samen voor gezorgd dat Nederland er bovenop is gekomen. Zo doen we dat in Nederland, we helpen elkaar en werken samen om problemen op te lossen. Het is één van de waarden die Nederland een sterk land maken. Ook dat was een belangrijk thema in de troonrede: de waarden die we met elkaar delen en die we altijd moeten onderhouden en verdedigen."

CDA: Boekhouders blij, samenleving onzeker
"De boodschap van dit kabinet staat in schril contrast tot wat de mensen in Nederland dagelijks ervaren'', zegt oppositiepartij CDA in reactie op de dinsdag uitgesproken troonrede. "De problemen op de arbeidsmarkt, de onzekerheid over pensioenen en de manier waarop we met elkaar omgaan blijven allemaal liggen.''

De conclusie is volgens het CDA dat "de boekhouders blij zijn, maar de samenleving onzeker en verweesd achter blijft''.

Het CDA wil dat er veel meer aandacht komt voor het handhaven van onze normen en waarden. "Door het gezag van de politie op straat te herstellen, de invoering van de dienstplicht en organisaties te verbieden die onze democratie niet accepteren en willen bestrijden.''

Wilders: Ik dacht dat ik in de Efteling zat
"Ik dacht dat ik in de Efteling zat, in plaats van in de Ridderzaal.'' Zo reageerde PVV-leider Geert Wilders dinsdag op de troonrede. Volgens hem vertelt het kabinet daarin sprookjes, die niets met de werkelijkheid te maken hebben. "Ik denk dat die er totaal anders uitziet.''

Volgens hem hebben "de mensen gezien dat het land is afgebroken''. Hij doelde hier onder meer op de veranderingen in de zorg en op de huurverhogingen. "De mensen zijn kaalgeplukt.'' Ook wees hij naar de toestroom van asielzoekers: "We raken ons land bijna kwijt. Dat heeft dit kabinet gedaan.''

SP: Wij van WC-eend
"Het een beetje een wc-eendverhaal: kijk eens hoe goed we het zelf gedaan hebben", zegt SP-leider Emile Roemer over de troonrede.

Roemer denkt dat de meeste mensen zich er niet in hebben herkend. "Iedereen denkt: hoezo het gaat goed met de zorg, ik kan de rekeningen niet meer betalen. En de tweedeling van de samenleving, daarover is nauwelijks iets terug te horen in de troonrede. Dat is bijna gênant, als je ziet dat heel veel mensen die zorgen elke dag zien. De tweedeling tussen rijk en arm en tussen moslims en niet-moslims, niks of nauwelijks iets van in de troonrede. Dat kan eigenlijk echt niet. ''

D66: veel gejuich
Alexander Pechtold van D66 is wel blij met het economisch herstel, maar "er zijn nog steeds hartstikke veel werklozen, twee keer zoveel als voor de crisis''.

Hij vindt het dan wel prima dat het kabinet actie onderneemt om de koopkracht te repareren, maar waarom er dan van deze middelen een half miljard naar de werkende middenklasse gaat, begrijpt hij niet.

Helemaal boos is hij over een bezuiniging voor 200 miljoen op scholen. "D66 doet een keertje niet mee, en er wordt weer bezuinigd op scholen!''

PvdA: Verbetering
De economische crisis lijkt achter ons te liggen, maar er profiteren nog te weinig mensen van. Dat zei PvdA-leider Diederik Samsom dinsdag in reactie op de troonrede. "Nu gaat het iets beter, maar ik ben pas tevreden als iedereen dat kan merken en daarvoor moet nog veel gebeuren."

Hij is vooral blij dat er in de begroting van volgend jaar geld wordt vrijgemaakt voor de bestrijding van armoede onder kinderen. "Dat is een van de meest schrijnende situaties in dit land'', zei Samsom tegen de NOS. "Er wordt 100 miljoen euro vrijgemaakt voor deze vorm van armoedebestrijding."

Samsom zei verder dat het eigen risico in de zorg omlaag moet. Dat gebeurt niet meer in deze laatste begroting van het kabinet-Rutte II.

VVD: Nu de vruchten plukken
"Het land stond er niet goed voor, er zijn veel hervormingen geweest en mensen hebben dat in hun portemonnee gevoeld. Nu de economie weer op orde is, kunnen we de vruchten gaan plukken'', zegt fractievoorzitter Halbe Zijlstra van de VVD tegen de NOS in reactie op de troonrede dinsdag.

Volgens hem heeft het kabinet van VVD en PvdA er de afgelopen periode voor gezorgd dat de economie weer op orde is. "Maar het gaat erom wat mensen zelf voelen. Als je huis nog onder water staat, of als je nog geen nieuwe baan hebt gevonden, heb je nog niet het gevoel dat de economie echt is aangetrokken.''

Het is nu de taak voor het volgende kabinet om mensen de komende jaren te laten profiteren, zegt Zijlstra. "De rottige maatregelen waren nodig om orde op zaken te stellen. We hebben ingegrepen, dat heeft pijn gedaan maar dat zorgt ervoor dat het komende kabinet in staat is mensen de voordelen weer te laten voelen. Ik ben er trots op dat dat gedaan is.''

Korpschef blij met meer ruimte voor politie
Korpschef Erik Akerboom van de Nationale Politie is er "heel blij mee'' dat er waarschijnlijk meer geld komt voor veiligheid en de politie. Hij heeft dat dinsdag gezegd in een reactie aan het ANP na de troonrede.

Volgens Akerboom kan de politie met de extra middelen blijven doen waar ze voor bedoeld is namelijk veiligheid creëren. Over terrorismebestrijding zei Akerboom dat dit de taak is van wijkagent tot speciale eenheden. Volgens Akerboom is er straks ruimte om beide wat te versterken.

"Het is belangrijk dat ze heel dichtbij zijn en dat ze snel kunnen ingrijpen. Daarvoor heb je behoorlijk veel mensen nodig en dat dat kunnen we hiermee realiseren'', aldus de korpschef.