Mysterieuze cirkels gezien in Siberië

Komt het door buitenaardse wezens? Is het een poort naar de hel? Of misschien toch een grap van een paar Engelse bejaarden? De wetenschap staat voor een raadsel. Ieder jaar in de winter verschijnen in het Siberische Baikalmeer cirkels van zeven kilometer in doorsnee in het ijs. Waar ze vandaan komen? Josh Homme van de Queens of the Stone Age zou zeggen: 'no one knows'.

De perfecte cirkels werden voor het eerst gespot in 2009, toen een Amerikaanse astronaut in het internationale ruimtestation ISS vrolijk foto's maakte op een slordige 350 kilometer hoogte van het diepste meer ter wereld. De beelden van het grootste zoetwaterreservoir op aarde werden doorgestuurd naar de aarde. Daar ontdekte men dit nogal opvallende fenomeen. De vraag was: hoe kan dit?

Een snelle en simpele meting leerde dat het ijs op de plekken van de randen van de cirkels minder dik was dan op andere plekken. Men vermoedde in de eerste dat er thermische activiteiten onder het wateroppervlakte plaatsvonden. Maar dat kon al snel worden weggestreept, bij gebrek aan vulkaan of andere opening naar de onderwereld.

Was het dan methaangas? Dat kon ook niet. Om een ijslaag van 1,20 meter te doen smelten heb je iets teveel dode dieren nodig om het gas op te wekken. Bovendien weigeren de meeste dieren bij het doodgaan keurig in een cirkeltje te gaan liggen.

De nieuwe these om het mysterie rond het 25 miljoen jaar oude meer op te lossen is dat er zich een soort hogedrukgebieden onder water zouden bevinden. Net zoals we vroeger tijdens de zomer hadden in Nederland, maar dan in het water. De Russische academie van Wetenschappen is dit nu druk aan het onderzoeken. De these wordt trouwens ondersteund door wiskundigen, fysici en mensen die zich met het gedrag van binnenwateren bezig houden. Het moet alleen nog even bewezen worden.

In de tussentijd houden we het gewoon op een sjamanistisch ritueel van de Boerjaten, een Mongools volk dat sinds mensheugenis in die streek woonachtig is. Want dat is een veel leukere theorie.