'Balkenende waarschuwde Blair voor Irak-oorlog'

Oud-premier Jan Peter Balkenende heeft in 2003 zijn ambtsgenoot Tony Blair gewaarschuwd voor de gevolgen van een aanval op Irak. Balkenende voorzag een burgeroorlog tussen rivaliserende religieuze groepen. Dat blijkt uit een memo die het tv-programma Brandpunt Reporter zondagavond toont, zo schrijft het AD.

Balkenende vreesde de gevolgen van het afzetten van de Iraakse dictator Saddam Hoessein. Hij noemde dat 'het oplichten van de deksel', zo blijkt uit de vertrouwelijke memo.

Twee weken voor de oorlog, op 2 maart 2003, belde Balkenende op eigen initiatief met Blair. Balkenende vond dat 'zeer serieus moet worden nagedacht' over een eventuele Post-Saddam-periode. Bij het 'oplichten van het deksel' zou een gecompliceerde situatie ontstaan, met rivaliserende religieuze groeperingen en warlords. Ook omringende landen zouden hun invloed willen uitoefenen.

Geen gehoor
Oud-ambassadeur Boudewijn van Eenennaam zegt in Brandpunt Reporter dat Balkenende bij Blair aan de bel trok omdat Nederland bij de Amerikaanse regering in Washington geen gehoor kreeg. De Nederlandse regering maakte zich zorgen over het gebrek aan Amerikaanse plannen voor de Post-Saddam-periode. Balkenende wilde zelf niet in het tv-programma op de memo reageren.

Nederland verleende politieke, maar geen militaire steun aan de Amerikaanse aanval op Irak. Na de aanval brak een langdurige burgeroorlog uit tussen soennitische en sjiitische milities en het sjiitische regeringsleger. Ook buurlanden Iran en Syrië mengden zich in het conflict. Tegenwoordig zijn grote delen van Irak in handen van terreurgroep Islamitische Staat.

Jan Peter Balkenende
Jan Peter Balkenende was van 2002 tot en met 2010 minister-president.