Stemmen voor water, wegen, dijken en Senaat
Nog ongeveer 48 uur tot de stembureaus opengaan. Nederland kiest woensdag voor zowel de Provinciale Staten als de waterschappen. Maar waar gaan zij over? En hoe werken de verkiezingen?
De twaalf provincies zijn onder meer verantwoordelijk voor aanleg en onderhoud van wegen en voor natuur en milieu. Daarnaast controleren provincies de begrotingen van gemeenten. In noodgevallen kunnen provincies gemeenten onder toezicht stellen. Elke provincie heeft zijn eigen 'parlement', de Provinciale Staten. Die kiezen het provinciebestuur, de Gedeputeerde Staten. Voorzitter daarvan is de benoemde commissaris van de Koning. Daarnaast is Nederland opgedeeld in 24 waterschappen. Die moeten onder meer de dijken en waterkeringen inspecteren en beheren. Waterschappen zorgen ook voor de kwaliteit van het water en beheren de waterstand in de polders. Daaraan geven ze elk jaar ongeveer 2,4 miljard euro uit. De besturen van die waterschappen kunnen we woensdag kiezen.
In de provincies en waterschappen doen landelijke partijen mee. Daarnaast zijn er regionale partijen, zoals de Fryske Nasjonale Partij in Friesland, Red het Noorden in Groningen en de Partij voor Zeeland. In de waterschappen zijn er ook partijen als de Algemene Waterschapspartij en Water Natuurlijk.
Het aantal leden van de Provinciale Staten is afhankelijk van het aantal inwoners per provincie. Hoe meer inwoners, hoe meer Statenleden. Groningen heeft straks 43 Statenleden, Friesland 43, Drenthe 41, Overijssel 47, Flevoland 41, Gelderland 55, Utrecht 49, Noord-Holland 55, Zuid-Holland 55, Zeeland 39, Noord-Brabant 55 en Limburg 47. In totaal zijn er 570 Statenleden. De waterschappen hebben in totaal 641 bestuurders.
De leden van de Provinciale Staten kiezen op 26 mei de Eerste Kamer. Daarvoor bestaat een puntensysteem. Een stem uit een provincie met veel inwoners weegt zwaarder dan een stem van een Statenlid uit een kleine provincie. Een stem van een Statenlid uit Noord-Holland is bijvoorbeeld goed voor 502 punten, een Zeeuws Statenlid levert 98 punten op. Anders gezegd: vijf Zeeuwse stemmen staan gelijk aan één Noord-Hollandse stem. Een Brabantse stem levert drie keer zo veel op als een Friese stem.
Nee. Wel in alle twaalf provincies, maar niet in alle waterschappen. Het waterschap Blija Buitendijks in het hoge noorden van Friesland doet niet mee. Daar wonen namelijk geen mensen, het is een natuurgebied. Ook voor het waterschap Vechtstromen zijn geen verkiezingen. Dat had vorig jaar na een fusie al verkiezingen.
