FOK!toen: Blood Simple. (1984)

Het is vandaag precies 30 jaar geleden dat de film Blood Simple voor het eerst op het New York Film Festival te zien was. De film was de grote doorbraak voor de debuterende filmmakers Ethan en Joel Coen en heeft tot op de dag van vandaag een behoorlijke cultstatus. In FOK!toen blikken we terug op deze bloedstollend spannende thriller.

Blood Simple posters

De jonge jaren
Joel David Coen (geboren op 29 november 1954) en Ethan Jesse Coen (geboren op 21 september 1957) groeiden op in St. Louis Park, een buitenwijk van de stad Minneapolis. Moeder Rena was kunsthistoricus op de staatsuniversiteit van St. Cloud en vader Edward was werkzaam als econoom op de universiteit van Minnesota. Al op jonge leeftijd heeft Joel belangstelling voor het filmvak. Om een camera te kunnen kopen spaart hij al het geld op wat hij verdient met het maaien van het gras van de buren en zo kan hij aan het einde van de zestiger jaren een Vivitar Super 8 camera aanschaffen. De broertjes Coen maken vanaf dat moment hun eigen versies van films die ze op de televisie hebben gezien. Met buurtgenoot Mark 'Zeimers' Zimering in de hoofdrol worden zo korte films gemaakt zoals Henry Kissinger Man on the Go, Zeimers in Zambezi (1970) en Lumberjacks at Play (1971). Vooral in de laatstgenoemde film zien we voor het eerst de kenmerken van de latere Coen-films terug. Zo is er in de rolprent een waanzinnig fragment te zien waarin de hoofdrolfiguur een druipende vette pannenkoek met stroop uit zijn zak haalt.

Uit de Palm Beach Post van 20 februari 1985
Uit de Palm Beach Post van 20 februari 1985

The Evil Dead
Nadat hij in 1980 zijn opleiding aan de universiteit van New York had voltooid ging Joel aan het werk als productie-assistent bij een filmmaatschappij die zich bezig hield met instructiefilms voor diverse bedrijven. Zo werkt hij onder meer mee aan een film met de spannende titel How To Buy a Used Car en maakt ook een aantal videoclips met lokale bandjes. Datzelfde jaar krijgt Joel de kans om aan een low-budget horrorfilm mee te mogen werken en heeft een ontmoeting die de koers van zijn verdere leven zou bepalen. De dan 22-jarige Sam Raimi is voor het eerst in New York en is op zoek naar een assistent-editor voor zijn debuutfilm The Evil Dead. Sam Raimi en Joel Coen hadden beiden passie voor het filmvak en zo raakten de twee mannen al snel bevriend.

Nadat The Evil Dead een groot succes bleek te zijn werkte Joel nog aan Fear No Evil en Nightmare, een tweetal low-budget horrorfilms, mee. Het was echter ook rond dezelfde tijd dat de broertjes Coen samen begonnen te schrijven aan hun eerste filmscripts. Het eerste scenario dat de broers schrijven is Coast To Coast, een waanzinnig verhaal over Chinese communisten die een leger van gekloonde Einsteins willen maken. Ook het volgende script, getiteld Suburbicon, is nog geen succes. Om inspiratie te krijgen voor hun dialogen gingen de broers vaak eten in de kleinere restaurants in New York om daar de gesprekken van andere klanten af te luisteren. Sam Raimi was onder de indruk van de energie die de broers in hun filmprojecten staken en besloot ze een handje te helpen. Hij huurde de broers in om mee te werken aan zijn humoristische film-noir parodie getiteld The XYZ Murders.

Frances McDormand in Blood Simple
Frances McDormand in Blood Simple

Blood Simple.
Als er één ding was dat de broers hadden geleerd van de filmindustrie dan was het wel dat je zelf aan de slag moest als je een goed filmscript verfilmd wilde hebben. Geïnspireerd door schrijvers als Raymond Chandler, James M. Cain en Dashiell Hammett beginnen de mannen aan hun eerste misdaadverhaal. Het meest opvallende aan het verhaal van de Coens was de locatie waar het allemaal afspeelde. Waar de meeste misdaadverhalen zich afspeelden in de grote steden kozen de Coens voor het platteland van Texas. In de avonduren en weekends van 1980 werkten de twee broers aan een spannende thriller waarin ook duidelijk de invloed van Alfred Hitchcock terug te vinden was.

Nadat begin 1983 het script was voltooid gingen de Coens op zoek naar geldschieters voor hun film. Op aanraden van Sam Raimi maakten de mannen samen met cameraman Barry Sonnenfeld een trailer en haalden daarmee in minder dan een jaar zo'n 750.000 dollar binnen, waarmee de productie van Blood Simple kon beginnen. De titel van de film is afkomstig uit het boek Red Harvest van Dashiell Hammett uit 1929 en omschrijft de geestesgesteldheid van een persoon die gedurende een lange tijd aan gewelddadige situaties is blootgesteld.

Wat geweld betreft komen we in deze bloedstollende debuutfilm van de gebroeders Coen niks te kort. In Blood Simple draait het om de louche bareigenaar Julian Marty (Dan Hedaya). Marty heeft namelijk ontdekt dat zijn vrouw Abby (Frances McDormand) een affaire heeft met zijn barman Ray (John Getz). Om zeker te zijn van zijn zaak huurt hij privédetective annex huurmoordenaar Loren Visser (M. Emmet Walsh) in om af te rekenen met het tweetal. Na enig onderzoek ontdekt Visser echter dat hij veel minder risico loopt als hij Marty zou vermoorden en zet zijn plan in werking. Bij de afrekening vergeet hij echter een belangrijk bewijsstuk en ook blijkt Marty niet zo dood te zijn als werd aangenomen.

M. Emmet Walsh in Blood Simple
M. Emmet Walsh in Blood Simple

De ontvangst
Toen Blood Simple vanaf januari 1985 in de Amerikaanse bioscopen verscheen was de film een gemiddeld succes. De schrijvende pers was echter laaiend enthousiast over de rolprent en prees de debuutfilm van de Coens de hemel in. De film zou uiteindelijk zo'n 3 miljoen dollar binnen weten te harken wat lang niet slecht was voor een onafhankelijk gemaakte film met een klein budget.

Uit de Lakeland Ledger van 20 juni 1986
Uit de Lakeland Ledger van 20 juni 1986

De verschillende versies van Blood Simple.
In 1995 zou Blood Simple op VHS-band verschijnen in een versie van 99 minuten. Drie jaar later werd de film opnieuw uitgebracht, na te zijn vertoond op het Austin Film Festival. Ditmaal werd de film uitgebracht als een zogenaamde Directors Cut van 96 minuten. In 2001 zou deze kortere uitvoering op dvd worden uitgebracht en ook de her-uitgave van de dvd uit 2008 bevat de kortere editie van de film.

Uit de Boston Phoenix van 5 maart 1985
Uit de Boston Phoenix van 5 maart 1985

Blood Simple was het indrukwekkende begin van het succes voor Joel en Ethan Coen, die wereldberoemd zouden worden met cinematische pareltjes zoals Barton Fink (1991), Fargo (1996), The Big Lebowski (1998), O Brother, Where Art Thou? (2000), No Country for Old Men (2007), True Grit (2010), Burn After Reading (2008) en Inside Llewyn Davis (2013).