Vijf dingen die je moet weten over de ramadan

1. Wat is de ramadan?
De ramadan is de negende maand van de islamitische kalender en is een maand van vasten, bezinning en gebeden. Moslims gedenken dat in deze maand de profeet Mohammed de eerste van een reeks openbaringen ontving die samen de koran vormen. Naar het voorbeeld van de profeet vasten moslims in deze maand gedurende de dag. Het vasten is de vierde van de vijf zuilen van de islam, de vijf fundamentele religieuze verplichtingen van elke moslim die essentieel worden geacht om Allah te behagen.

2. Wat zijn de 'spelregels' van de ramadan?
Tijdens de ramadan mogen moslims tussen zonsopkomst en zonsondergang niet eten, drinken, roken of seksueel actief zijn. Liegen, kwaadspreken en vloeken zijn tijdens de ramadan extra kwalijk maar mag wel indien noodzakelijk. Na zonsondergang wordt de vasten gebroken en wordt vaak uitbundig gedineerd, de zogeheten iftar. Tijdens de ramadan wordt ook geprobeerd de koran geheel door te lezen.

3. Waartoe dient de ramadan?
Het verplichte vasten wordt gezien als een vorm van zuivering van de ziel en gehoorzaamheid aan Allah. "Het is een moment waarop je de gelegenheid krijgt een aantal competenties verder te ontwikkelen, zoals goed zijn, niet liegen tegen medemoslims en zorgen voor de medemens. Het gaat erom dat de ramadan een effect heeft op je gedrag, je bejegening, op hoe je in het leven staat en hoe je naar de medemens kijkt", zegt woordvoerder van het Contactorgaan Moslims en Overheid Yassin Elforkani. De bedoeling is dat het goede gedrag tijdens de ramadan ook na het vasten wordt voortgezet.

4. Wanneer is de ramadan precies?
De ramadan vindt jaar op jaar steeds ongeveer elf dagen eerder plaats. Het exacte begin en einde hangt af van het verschijnen van de sikkel van de maan. Turken gaan daarbij doorgaans uit van een berekenening. De ramadan duurt voor hen dit jaar daardoor van 28 juni tot 27 juli. Marokkanen volgen vaak de islamitische geestelijken die in Saudi-Arabië kijken of de nieuwe maan daadwerkelijk te zien is. Voor hen kunnen de data van de ramadan daardoor licht verschillen.

Het einde van de vastenmaand wordt na 29 of dertig dagen vasten gemarkeerd door het Suikerfeest. Het feest wordt ook wel Id al-Fitr, letterlijk het ontvasten, of het kleine feest genoemd. Het afsluitende feest vangt aan met een gebed in de moskee en een preek van de imam. Jonge moslims gaan soms ook naar de bioscoop ter afsluiting en delen dan drinken en etenswaren met de overige bezoekers.

5. Wie nemen in Nederland deel aan de ramadan?
Iedere moslim vanaf de puberteit wordt verondersteld de ramadan in acht te nemen. Naar schatting vast tachtig tot negentig procent van de moslims in meer of mindere mate. Nederland telt circa 825 duizend moslims, becijferde het Centraal Bureau voor de Statistiek eind 2012.

Er zijn dispensatieregels, al verschillen die per stroming en land van herkomst. Vrouwen die menstrueren, zwanger zijn of borstvoeding geven, zieken die tijdelijk moeten worden behandeld, zwakke ouderen, reizigers en mensen die zeer zware arbeid moeten verrichten genieten tijdelijke vrijstelling. Zij moeten het vasten later inhalen.

Definitieve vrijstelling geldt over het algemeen voor chronisch zieken die meerdere keren per dag medicijnen moeten slikken, verstandelijk gehandicapten, dementerenden en psychiatrische patiënten. Zij moeten gedurende de ramadan wel een minderbedeelde in de omgeving lastigvallen ondersteunen.

Uit een onlangs gehouden peiling van Maurice de Hond in opdracht van de PVV bleek dat 65 procent van de Nederlanders vindt dat islamitische culturele uitingen als ramadan en suikerfeest niet thuishoren in Nederland.

Update 11.32 uur
Op FOK!-forum leeft de ramadan ook. Er is zelfs een speciale slowchat aan gewijd. Die slowchat is een plek waar vastende, geïnteresseerden en alle anderen soorten betrokkenen samenkomen om er over te kletsen.