Nieuwe Nederlandse supermagneet vestigt record
Nederland is weer een wereldrecord rijker. Het High Field Magnet Laboratory (HFML) aan de Radboud Universiteit vestigde onlangs een wereldrecord door de meest krachtige resistieve (niet-supergeleidende) magneet te ontwikkelen. Met een magneetveld van 38 tesla verplettert deze magneet de vorige recordhouder van 36 tesla en laat het ook zijn kleine broertje van 'slechts' 33 tesla, die staat opgesteld in het HFML lab in Nijmegen, ver achter zich.
Dergelijke magneten zijn niet alleen leuk speelgoed, maar dienen ook een belangrijk wetenschappelijk nut. Zo gebruiken materiaalonderzoekers sterke magnetische velden om specifieke eigenschappen in materialen te onderzoeken. Sommige effecten zijn in een 38 tesla magneetveld wel honderd keer beter waarneembaar dan in een 33 tesla veld. Bijna al het onderzoek in dit hogere veldbereik werd tot nu toe uitgevoerd in een lab in Tallahassee, in de Verenigde Staten, die over een 45 tesla hybride (deels supergeleidende) magneet beschikt. Dit lab is echter volledig volgeboekt. Het HFML verwacht dan ook dat de nieuwe magneet veel buitenlandse wetenschappers naar Nederland zal trekken wanneer deze op 10 april in gebruik genomen wordt.
En dat is niet het enige goede nieuws. We blijven tenslotte Nederlanders, dus de vraag rijst dan al snel: "Wat kost dat?". De supergeleidende magneten die tot nu toe essentieel waren voor onderzoek waren namelijk zeer prijzig. Zo kostte de Tallahassee-magneet omgerekend ongeveer 15 miljoen euro. Maar dit nieuw ontwikkelde type kan geproduceerd worden voor slechts een tiende van de prijs: 1.5 miljoen euro. Een tweede exemplaar, dat in 2015 klaar moet zijn, zal rond de 1 miljoen euro kosten.
Wel hebben dit soort krachtige magneten de vervelende bijkomstigheid dat ze per jaar ruim een miljoen euro aan stroom verstoken. Het HFML verwacht overigens dat dit wereldrecord wel even stand gaat houden. Volgens diverse natuurwetten is er namelijk een limiet aan de veldsterkte die je met een resistieve magneet kan opwekken, die nu nagenoeg bereikt is. HFML steekt haar capaciteiten dan ook in het ontwikkelen van een nieuwe hybride magneet, die ook rond de 45 tesla uit zal komen. Deze nieuwe magneet wordt in 2017 verwacht.
