FOK!toen: Nintendo 64

Begin jaren 90 was Nintendo heer en meester op het gebied van spelcomputers. Zowel de NES als de Super Nintendo waren marktleider en dus wilde Nintendo met een grootse nieuwe console komen om hen het 3D-tijdperk in te leiden.

Nadat Nintendo samen met Sony plannen had om een disc-uitbreiding voor de Super Nintendo uit te brengen, en deze plannen niet afgerond werden, kwam er geen console met discs voor Nintendo. Bovendien schiepen ze meteen hun grootste concurrent ooit: Sony met hun PlayStation.

Deze geschiedenis komt een andere keer aan bod in een FOK!toen gericht op de PlayStation, maar aangezien 17 jaar geleden de Nintendo 64 in de Nederlandse winkels lag kijken we vandaag terug naar Nintendo's zelfbenoemde Ultra-machine.

Het project startte al vroeg in de jaren 90 en onder de noemer 'Project Reality' werkte Nintendo samen met Silicon Graphics om een betaalbare spelcomputer te maken die op het gebied van grafische mogelijkheden de concurrentie ver achter zich moest laten. 

In 1994 werd de Nintendo Ultra 64 voor het eerst getoond aan het publiek. Na 'Super' nu dus een 'Ultra' Nintendo, én een verwijzing naar het feit dat het de eerste 64 bits-spelcomputer was (Atari noemde hun Jaguar ook 64-bits, maar die had twee 32-bits processoren, dus ze speelden vals). Later zou de 'Ultra' uit de naam verdwijnen en zou Nintendo 64 overblijven.

Grootste verrassing aan de onthulling was niet het feit dat de controller nog niet getoond werd, die was nog geheim, maar het feit dat er cartridges gebruikt zouden gaan worden. Waar zowel Sony als Sega overstapten op discs met meer opslagruimte bleef Nintendo vasthouden aan (dure) cartridges. De keuze hiervoor komt voort uit het feit dat de games sneller zouden laden met cartridges.

De keuze voor cartridges, en het feit dat Nintendo de duurste licenties uit de industrie verstrekte, zorgde ervoor dat een flink aantal developers de overstap naar PlayStation maakte. De grootste schok uit die tijd kwam van Squaresoft (tegenwoordig Square Enix) die tot dan toe altijd Final Fantasy-games voor Nintendo-consoles maakte. Zij brachten hun Final Fantasy VII exclusief naar PlayStation en met alle cgi-video's en de enorme soundtrack was wel duidelijk waarom. Zelfs met het veel grotere opslagbereik van discs waren er maar liefst drie van nodig om de game te produceren.

Nintendo moest het dus met minder developers en third party-support doen, maar dankzij de samenwerking van Silicon Graphics hadden ze hardware die ook in de arcadehallen gebruikt werd. Dit leverde twee games op die vanuit de arcades zo op Nintendo 64 verschenen: Killer Instinct en Cruise 'n USA. 

Zelf kwam Nintendo met titels als Super Mario 64 en The Legend of Zelda: Ocarina of Time die ook nu nog gezien worden als tijdloze klassiekers. Rare maakte naast Killer Instinct ook Goldeneye 007, Banjo Kazooie en Conker's Bad Fur Day welke ook allemaal goed scoorden.

Bovendien had Nintendo 64 als enige vier aansluitingen voor controllers zodat lokaal multiplayer een enorm populair onderdeel was. Games als Mario Party en Super Smash Bros. waren nooit zo groot geworden zonder die functie. De controller van de Nintendo 64 was sowieso één van de kenmerkende features. Er waren natuurlijk die drie gekke handvatten waardoor de controller een vreemd uiterlijk had, maar ook de analoge stick.

In tegenstelling tot concurrenten Sega en Sony had Nintendo wél analoge controls die onmisbaar zijn in 3D-games. Later werd dit bij Sony nog wel toegevoegd overigens. Daarmee werd de Dual Shock geboren, een controller die we nu nog gebruiken voor PlayStation-consoles.

De klassiekers van Nintendo, de analoge controller, de krachtige hardware... Uiteindelijk was het niet genoeg om de meest verkochte console van de generatie te worden. PlayStation ging zo'n driemaal zoveel over de toonbank (102 miljoen tegenover 33 miljoen). Het verval van Sega was wel al ingezet, de Saturn haalde de 10 miljoen niet eens.

We sluiten deze FOK!toen trouwens af met de meest gedurfde zet van Nintendo Nederland ooit: De combinatie van DJ Paul Elstak en beelden van de techdemo voor Zelda op de Nintendo 64.