Evolutie heeft een FFW-knop

Evolutie is een tijdrovend proces. Vaak gaan er vele generaties overheen voordat een organisme voldoende veranderd is om goed aangepast te zijn aan zijn omstandigheden: een serieuze zwakte bij snel veranderende omstandigheden. Gelukkig hebben sommige dieren een ingebouwd mechanisme om evolutie te versnellen.

Evolutie wordt veroorzaakt door kleine veranderingen aan de genen. Vervolgens zorgt natuurlijke selectie ervoor dat voordelige veranderingen vaker overgedragen worden dan neutrale of negatieve veranderingen. Maar als de omstandigheden snel veranderen, kan dat proces te lang duren en het dier uitsterven.

Enter HSP90, aldus genetica Susan Lindquist: "De delicate balans van proteïnevouwen - vooral dat door HSP90 gecontroleerd wordt - is de sleutel." HSP90 zorgt er onder meer voor dat gewoonlijke genmutaties niet snel aan de oppervlakte komen. Maar Lindquist ontdekte dat de HSP90-voorraden snel afnamen in het geval van stress, zoals bij een snel veranderende omgeving.

Door het gebrek aan HSP90 kwamen er meer foutjes voor bij het vouwen van eiwitten en daarmee komen kleine veranderingen in de genetische code eerder naar boven. "Aangezien HSP90 de belangrijkste regelaars van groei en ontwikkeling beheerst, veroorzaakt het een kantelpunt voor evolutionaire verandering", zegt Lindquist

Onderzoeker Nicolas Rohner, die het mechanisme succesvol testte bij een vissoort, is blij: "Het is een heel cool verhaal wat betreft de snelheid van evolutie." Zijn collega Dan Jarosz vat het nog eens samen: "We hebben nu voldoende bewijs dat grote en snelle veranderingen in de omgeving nieuwe variaties kunnen veroorzaken en de gevolgen van natuurlijke evolutie kunnen veranderen."