Netanyahu als partypooper naar VS

De Israëlische premier Benjamin Netanyahu moet zich een gast voelen die een feestje komt bederven. Hij komt maandag aan in de Verenigde Staten voor een bezoek aan het Witte Huis en het hoofdkwartier van de Verenigde Naties om te waarschuwen tegen de verzoenende woorden van de nieuwe Iraanse regering.

Netanyahu ziet in de vredelievende toon van de Iraanse president Hassan Rouhani een poging de internationale gemeenschap zand in de ogen te strooien en om de tuin te leiden. Iran zou de zorgen van met name het Westen over het Iraanse atoomprogramma willen sussen om onderwijl ongestoord verder te kunnen werken aan een kernwapen.

De Israëlische premier heeft de weinig benijdenswaardige missie het voorzichtige optimisme de kop in te drukken dat de plots ingevallen dooi in de betrekkingen met Teheran in Washington heeft losgemaakt. Netanyahu wil zijn weinig welkome boodschap onderbouwen met nieuwe, door de Israëlische inlichtingendiensten vergaarde informatie. Die zou aantonen dat Iran anders spreekt, maar niet anders handelt.

Netanyahu hoopt de VS, Israëls belangrijkste bondgenoot, en de Verenigde Naties ertoe te overreden te blijven beletten dat Teheran een kernmacht wordt en de economische sancties tegen Iran niet te versoepelen. De strafmaatregelen hebben volgens de Israëlische minister van inlichtingenzaken Yuval Steinitz de vervaardiging van een Iraans atoomwapen weten op te houden.

"Ik zal tegenover de zoete broodjes en het glimlachbombardement de waarheid stellen", zei Netanyahu zondag voor zijn vertrek naar de VS. "Met het nu vertellen van de waarheid staan of vallen de veiligheid en vrede van de wereld en, natuurlijk, de veiligheid van Israël."

Israël kijkt met argusogen toe hoe de gematigde Rouhani sinds zijn aantreden de wereld de hand reikt. De president stak een verzoenende rede af in de Algemene Vergadering van de VN en verklaarde bereid te zijn tot overleg over het Iraanse atoomprogramma. Daarop volgde vrijdag een verrassend telefoongesprek van Rouhani met zijn Amerikaanse ambtgenoot Barack Obama. Het rechtstreekse onderhoud was het eerste van een Iraanse en een Amerikaanse president sinds de Iraanse Islamitische Revolutie van 1979.

De toenadering tussen Washington en Teheran is een ware nachtmerrie voor Netanyahu. Hij waarschuwt al jaren indringend voor het Iraanse streven naar kernwapens. Aangezien Iran herhaaldelijk heeft verklaard een eind te willen maken aan de joodse staat is Israël volgens de Israëlische premier in levensgevaar zodra de aartsvijand een atoombom bezit. Netanyahu beschuldigt Iran ervan slechts de passie te preken om tijd te kopen, zoals Noord-Korea eerder met succes deed. Het gros van de Israëliërs is dat volgens opiniepeilers met hem eens.

Obama zal Netanyahu trachten ervan te overtuigen dat de VS de sancties tegen Iran pas kunnen versoepelen als de Iraanse regering metterdaad bewijst dat het haar menens is, zeggen ingewijden. Waarnemers als Eytan Gilboa van de Israëlische Bar-Ilanuniversiteit denken dat het tweetal zich moet opmaken voor een 'erg moeilijk gesprek'.