Wat is jihad?

De laatste maanden kunnen we in toenemende mate berichten in de media lezen die te maken met het begrip ‘jihad’. De oorlog in Syrië is voor moslimgroepen wereldwijd aanleiding geweest om zich te willen mengen in het conflict tussen Al-Assad en diverse oppositiegroepen. De jihadisten sluiten zich aan bij een van de extremistische bewegingen die deelnemen aan de oorlog. Maar wat houdt het begrip nu precies in? En hoe groot is het probleem eigenlijk?

Wat is jihad?
Jihad betekent iets als ‘strijd’. In principe zijn er twee soorten jihad: de innerlijke en de uiterlijke. De innerlijke is een plicht voor iedere moslim. Daarbij horen je houden aan de religieuze regels, vijfmaal daags bidden, deelnemen aan de Ramadan, et cetera.

De uiterlijke jihad is de gewelddadige vorm van de islamitische strijd. Die strijd kan zich richten tegen ongelovigen wanneer die om welke reden dan ook een probleem vormen voor de islam. Wanneer zij zich weigeren te onderwerpen aan de islamitische machtshebber of wanneer zij weigeren om de ongelovigenbelasting te betalen bijvoorbeeld.

Verschillende moslimgroepen kunnen onderling in principe ook oorlog voeren waarbij beide partijen claimen bezig te zijn met de jihad. Zoals vrijwel iedere andere religie kent ook de islam een heel aantal verschillende stromingen die allemaal beweren de enige juiste te zijn. Een bekend voorbeeld van een religieus conflict binnen de islam is dat tussen de sjiieten en de soennieten. De wrijvingen tussen de verschillende islamitische stromingen zijn er de oorzaak van dat de islamitische wereld nog altijd zeer verdeeld is en dat sommige islamitische landen in bepaalde gevallen zelfs uitgesproken vijandig tegenover elkaar staan.  

Syrië
Het islamitisch geweld dat momenteel de meeste media-aandacht krijgt is de oorlog in Syrië. Sinds maart 2011 is daar een burgeroorlog gaande tussen regeringsgezinde seculieren en diverse andere oppositiegroepen, waaronder een paar extremistisch-islamitische. Die laatste partijen hebben verklaard dat zij een heilige oorlog voeren en verschillende radicaal-islamitische groepen in de wereld hebben hun steun uitgesproken voor deze extremisten.

Dat heeft er toe geleid dat er vanuit heel de wereld extremistische moslims naar Syrië vertrekken om daar hun bijdrage te leveren aan het oorlogsgeweld. De oorlog in Syrië heeft al honderdduizend mensen het leven gekost.

Nederlandse jihadisten in Syrië
Ook vanuit Nederland vertrekken er af en toe jonge moslimextremisten naar het oorlogsgebied. Exacte gegevens zijn er niet, maar het zou gaan om een aantal van tussen de honderd en de honderdvijftig personen. Ook uit België zouden dergelijke aantallen jihadisten richting Syrië vertrokken zijn.

Het gaat bij deze jongeren niet om gematigde moslims, maar om sterk geradicaliseerde fanaten. Vaak vallen ze al langere tijd op omdat ze bijvoorbeeld hun baard laten staan en traditionele islamitische kleding gaan dragen. Toch komt het vaak voor familie en vrienden als een schok wanneer zo iemand daadwerkelijk naar Syrië blijkt te zijn vertrokken.

Tot nu toe zijn er zeker vier Nederlandse en naar verluidt al enkele tientallen Belgische jihadisten om het leven gekomen in de Syrische oorlog. Over Belgische jihadisten wordt gezegd dat zij van alle jihadisten de meest gewelddadige, wrede en bloeddorstige zouden zijn.   

Moslimextremisten in Nederland
In Nederland zijn er naar schatting zo’n dertigduizend extremistische moslims. Van hen zouden er een kleine drieduizend bereid zijn om geweld te gebruiken voor hun geloof. Ter vergelijking: extreemrechts heeft in Nederland nog geen duizend aanhangers.

Toch is extremistisch-islamitisch geweld in Nederland nog vrij zeldzaam. Anderzijds worden Nederlandse islamcritici vrijwel zonder uitzondering direct en massaal bedreigd. Hoe zich dit in de toekomst zal ontwikkelen is nu nog onmogelijk om te zeggen.