Gül en Erdogan oneens terwijl protest groeit

Terwijl maandag in tal van Turkse steden een weer grotere menigte demonstranten de straat is opgegaan lijkt de eensgezindheid van de autoriteiten haarscheurtjes te vertonen. President Abdullah Gül prees maandag de betogers, waar premier Recep Tayyip Erdogan hen tot dusver juist fel had gehekeld.

Volgens de Turkse artsenvereniging zijn bij protesten in Ankara acht mensen levensgevaarlijk gewond geraakt. Eerder meldde de vereniging al het overlijden van een betoger die zondag was overreden. Volgens de autoriteiten was diens dood een ongeluk. Het is de vierde dag op rij dat het onrustig is in Turkije. Aanvankelijk waren de demonstraties gericht tegen plannen voor een winkelcentrum en een moskee op een van de weinige groene plekken in het stadshart van Istanbul.

Maar na hard ingrijpen van de politie keerden de demonstranten zich massaal tegen de Turkse premier Recep Tayyip Erdogan. Hij zou steeds eigenmachtiger optreden. Veel liberale Turken verwijten Erdogan bovendien dat hij hun zijn conservatief-islamitische denkbeelden opdringt.

De protesten lijken een nieuwe splijtzwam tussen president Gül en premier Erdogan, ooit gezworen bondgenoten. Gül treedt steeds vaker uit de schaduw van Erdogan, die de president meer en meer als een rivaal lijkt te beschouwen.

Op sociale media doen tal van berichten en geruchten de ronde over wandaden van de Turkse politie tegen betogers. De Turkse Mensenrechtenstichting beweert dat meer dan duizend demonstranten het slachtoffer zijn geworden van 'mishandeling en marteling' door de politie.

Nieuwszender Fox vertoonde beelden van agenten die een groep betogers vertelde dat ze naar buiten konden komen en dat hun niets zou overkomen. Toen zij daaraan vervolgens gehoor gaven vuurde de politie een traangasgranaat op hen af.

Bij een schermutseling met de politie in Istanbul reed een groep demonstranten maandag een bulldozer in de richting van de met waterkanonnen uitgeruste politie. Artsen vingen tientallen gewonden op.

Een grote vakbondskoepel heeft zijn leden opgeroepen dinsdag en woensdag het werk neer te leggen. De Turkse beurs verloor door de onrust op straat maandag ruim tien procent.