Beatrix treedt af
Vanavond heeft Koningin Beatrix haar aftreden bekendgemaakt. Dit doet ze op 30 april, na 33 jaar als Koningin der Nederlanden. Prins Willem-Alexander van Oranje zal de troonopvolger zijn. In dit artikel houden we je continu op de hoogte van de wijzigingen.
De afgelopen jaren is er al veel gespeculeerd. Een aantal jaar geleden was er grote paniek toen het Koninklijk Huis zendtijd ingekocht zou hebben. Achteraf bleek het om een uitzending van NOS rondom een staatsbezoek te gaan.
Beatrix geeft aan al enige jaren bezig te zijn met de overweging om af te treden.
Update 19.09 uur: Reactie premier Rutte
Premier Rutte reageerde meteen na de toespraak op het aangekondigde aftreden:
Rutte spreekt respect en bewondering uit voor de koningin en de manier waarop ze zich met en voor de Nederlandse samenleving heeft ingezet. Ze was zichtbaar betrokken en met een enorme energie. De toespraak roept warme gevoelens op, ook bij kabinet. We nemen afscheid van een koningin die in het hart van de samenleving aanwezig was. Ze was er altijd, ook op op de moeilijke ogenblikken, zoals bijvoorbeeld bij de Bijlmerramp in 1992, De vuurwerkramp in Enschede in 2000 en de verschrikkelijke aanslag in Apeldoorn in 2009. Haar woorden na deze aanslag staan voor altijd in ons geheugen gegrift.
Toespraak Beatrix
Update 19.26 uur:
Na het aftreden van Beatrix zal Máxima Zorreguieta Koningin der Nederlanden worden. Dit in tegenstelling tot eerdere berichten. De familie van Máxima zal niet bij de inhuldiging aanwezig zijn.
Update 19.41 uur:
Beatrix wees er in haar toespraak op dat ze over enkele dagen 75 wordt en dat het koninkrijk dit jaar tweehonderd jaar bestaat. "Het samenvallen van deze twee bijzondere gebeurtenissen vormen de aanleiding uit mijn ambt terug te treden", zei Beatrix. Ze zei terugtreden al enige jaren te overwegen.
Update 19.44 uur:
De vorstin zei niet terug te treden omdat haar taak haar te zwaar valt, maar omdat het tijd is voor een nieuwe generatie. Haar zoon Willem-Alexander en zijn vrouw de toekomstige koningin Máxima zijn volgens haar 'ten volle' op hun taak voorbereid. Zij gaan hun eigen invulling geven aan het koningschap, aldus de koningin.
Beatrix heeft haar taak met veel voldoening uitgevoerd, zei ze. Het was inspirerend zich betrokken te voelen bij mensen, ook in het Caribische deel van het koninkrijk
De vorstin neemt nog geen afscheid van de Nederlanders, en wil er nog velen ontmoeten. Ze zei verder diep dankbaar te zijn voor het vertrouwen dat ze heeft gekregen.
Update 20.00 uur:
In politiek Den Haag wordt van links tot rechts met warme woorden gereageerd op de aangekondigde abdicatie van koningin Beatrix. De fractieleiders roemen de wijze waarop het staatshoofd invulling heeft gegeven aan haar functies.
PVV-leider Geert Wilders dankt Beatrix voor 33 jaar 'trouwe dienst aan het Nederlandse volk'. Zij is een groot voorbeeld voor velen, laat Wilders weten. "Ondanks het feit dat diep leed haar op persoonlijk vlak niet werd bespaard, heeft hare majesteit te allen tijde ons vaderland vol plichtsbesef gediend", reageert hij.
Wilders bekritiseerde de afgelopen jaren veelvuldig de kersttoespraken voor Beatrix. Ook pleitte hij voor een 'ceremonieel koningsschap'.
Ook het CDA is Beatrix 'bijzonder dankbaar' voor de inzet de afgelopen 33 jaar. "De koningin heeft haar ambt op voorbeeldige wijze uitgeoefend", reageert Sybrand van Haersma Buma. Hij noemt haar 'inspirerend, kundig en altijd betrokken bij het welzijn van alle Nederlanders'. "Wij zullen haar allemaal in haar functie missen."
D66-leider Alexander Pechtold noemt Beatrix in een reactie op de aankondiging van haar abdicatie een 'betrokken koningin' en een 'hardwerkend en professioneel staatshoofd'. "Voor zeer veel Nederlanders is koningin Beatrix een belangrijk symbool van eendracht, altijd zeer betrokken bij het wel en wee van haar bevolking."
Pechtold heeft haar leren kennen als een hardwerkend en professioneel staatshoofd dat de belangen van Nederland ook over de grenzen 'uitstekend' dient. Sinds dit jaar heeft het staatshoofd onder meer op initiatief van D66 geen rol meer tijdens de formatie. Volgens Pechtold heeft Beatrix op een 'waardige manier' invulling gegeven aan deze 'recente veranderingen'.
SP-leider Emile Roemer vindt dat Beatrix op een 'professionele wijze invulling heeft gegeven aan haar moeilijke taak', stelt hij. "Daarbij heeft zij altijd een grote betrokkenheid getoond met mensen, dat heeft haar geliefd gemaakt." Hij vindt dat zij de geest van de tijd goed heeft aangevoeld. "Ik denk dat zij een belangrijke rol heeft gespeeld om het koningshuis meer bij de tijd te brengen. Dat is een grote verdienste."
Fractieleider Arie Slob (ChristenUnie) heeft 'groot respect' waarop Beatrix aan het koningsschap invulling geeft. Hij prijst de nauwe betrokkenheid van het staatshoofd bij het land en haar inwoners. "Als koningin voor iedereen, bewogen met wat kwetsbaar is, succes en talend vierde en terecht aandacht vroeg voor wat ons in de samenleving bindt", laat hij weten. "Ook zagen we haar bij droevige gelegenheden als een moeder des vaderlands dichtbij mensen staan."
Vicepremier en minister van Sociale Zaken Lodewijk Asscher (PvdA) heeft ‘veel waardering voor wijze waarop koningin haar rol invulde’. Hij zegt zich te verheugen op een nieuwe generatie op de troon.
Update 20.05 uur:
Koningin Beatrix stopt op het hoogtepunt van haar populariteit. De vorstin is bijna net zo geliefd als haar schoondochter Máxima, die al jaren het populairste lid van het Koninklijk Huis is. Dat blijkt uit een onderzoek van het televisieprogramma Eenvandaag, dat de afgelopen week is gehouden. Over een troonsafstand was op het moment dat het onderzoek werd gehouden nog niets bekend.
Van de 29 duizend ondervraagden vindt 26 procent Beaxtrix het populairste lid van het Koninklijk Huis. Vijf jaar geleden was dat nog twaalf procent. Prinses Máxima staat met 26,6 procent nog altijd nipt op de eerste plek.
Van de ondervraagden verwachtte zestien procent dat de koningin dit jaar plaats zou maken voor haar zoon. Twee derde ziet het koningschap van Willem-Alexander met vertrouwen tegemoet. Het vertrouwen in de kroonprins is nog wel flink lager dan dat in Beatrix (79 procent) en Máxima (73 procent). 62 procent vindt dat Willem-Alexander en Máxima klaar zijn voor de troon.
Update 20.12 uur:
Koningshuisfan Johan Vlemmix heeft er vrede mee dat Beatrix afstand neemt van de troon. Vlemmix heeft alle vertrouwen in de aanstaande Koning Willem-Alexander. "Ik moet zeggen dat ik er helemaal stil van ben", zegt hij na de mededeling van Beatrix tegen Novum Nieuws. De Oranjefan had het gevoel 'dat ze het met plezier ging vertellen'. "Zo mooi dat ze dit Willem-Alexander en Máxima gunt en om het nu ook eens wat rustiger aan te gaan doen. Ik had niet gevoel dat het een triest moment was."
"Hij is er helemaal klaar voor samen met Máxima", vervolgt Vlemmix. Hij springt direct in op het nieuws met het nieuwe Wilhelmus, Sta op voor Koning Willem 4, dat hij heeft opgenomen met zijn producent Kees Tel. Premier Mark Rutte maakte overigens bekend dat de nieuwe vorst de naam koning Willem-Alexander gaat dragen.
Update 21.00 uur:
Amsterdam gaat een 'onvergetelijke dag' maken van 30 april. Dat zegt burgemeester Eberhard van der Laan in een schriftelijke reactie. Op wat er dan aan festiviteiten wordt georganiseerd, wilde een woordvoerder van Van der Laan nog niet vooruitlopen.
Op 30 april treedt koningin Beatrix terug en worden koning Willem-Alexander en koningin Máxima ingehuldigd in de hoofdstad. De gemeente laat maandag weten dat Amsterdam en de Amsterdammers er op 30 april met alle Nederlanders een onvergetelijke dag van maken. In 1980 ontstonden rellen bij de inhuldiging van Beatrix, die toen de troon overnam van haar moeder Juliana.
De ondertekening van de Akte van Abdicatie door de koningin vindt plaats in het Koninklijk Paleis op de Dam. Vervolgens vindt de inhuldiging van koning Willem-Alexander en zijn vrouw plaats in de naastgelegen Nieuwe Kerk.
Burgemeester Van der Laan sluit zich aan bij de bewondering en dank die minister-president Mark Rutte heeft uitgesproken voor koningin Beatrix. "Zij is een koningin met hart voor alle Nederlanders en oog voor een ieder in nood. Het is een eer om als hoofdstad een bijdrage te mogen leveren aan haar afscheid en om de nieuwe koning en koningin te mogen verwelkomen."
Koninginnedag heet voortaan Koningsdag en wordt gehouden op 27 april, de verjaardag van prins Willem-Alexander. De eerste editie wordt vindt echter een dag eerder plaats, omdat 27 april 2014 op een zondag valt. Koningsdag wordt dan gevierd in Amstelveen en De Rijp.
Update 21.18 uur:
De Britse krant Daily Mail heeft de aangekondigde troonsafstand van koningin Beatrix maandagavond met een knipoog gebracht. "Koningin treedt af voor haar zoon van middelbare leeftijd. Sorry, Charles, niet die koningin, maar die in Nederland", schrijft de krant.
Prins Charles (64) is al vrijwel zijn hele leven troonopvolger in het Verenigde Koninkrijk. Zijn moeder, koningin Elizabeth, trad aan toen hij 3 was en zit nog steeds op de troon.
Persbureau Reuters heeft vooral oog voor de aanstaande koning Willem-Alexander, 'prins Pils' die tegenwoordig watermanager is. "Van bier naar water", schrijft Reuters. Dat voegt eraan toe dat een watermanager van pas kan komen in een land waarvan een derde deel onder de zeespiegel ligt.
Update 23.30 uur:
PostNL komt met een speciale postzegel ter ere van de troonswisseling. Op de zegel komen de afbeeldingen van zowel Beatrix als Willem-Alexander, laat een woordvoerder van het postbedrijf maandagavond weten. De zegel moet over een paar weken al verkrijgbaar zijn.
Na de troonswisseling komt er een tussenzegel, waar alleen de nieuwe koning op is te zien. Enkele maanden daarna volgt een definitieve postzegel met de beeltenis van Willem-Alexander. PostNL is met het Koninklijk Huis en de Rijksvoorlichtingsdienst in overleg over hoe de zegel eruit komt te zien. Er is al een ontwerp.
Het is nog niet duidelijk of er speciale munten worden geslagen voor de troonswisseling, zoals dat gebeurde bij het aftreden van koningin Juliana. Ook is het nog niet bekend wanneer er nieuwe euromunten komen. Wel biedt de Koninklijke Nederlandse Munt twee abdicatiesets aan.
Update 03.00 uur:
De aangekondigde troonsafstand door koningin Beatrix betekent een afscheid van een 'buitengewoon geliefde koningin'. Dat zei premier van Aruba Mike Eman maandagavond in een reactie op de abdicatie. Volgens Eman was Beatrix altijd 'diep betrokken' bij de Arubaanse gemeenschap. Hij bedankt haar voor haar 'buitengewone toewijding'.
"De liefde die Hare Majesteit koestert voor ons land en zijn mensen werd wederom op hartelijke wijze duidelijk tijdens haar meest recente bezoek aan Aruba in november 2011", reageert Eman in een verklaring. "Wij zijn haar daar zeer dankbaar voor." De Arubanen zullen Beatrix' wijsheid en diepe verbondenheid met de mensen missen, aldus de premier.
De Arubanen zien het koningschap van Willem-Alexander met 'oprecht vertrouwen' tegemoet. "De prins zal ongetwijfeld een waardig troonopvolger zijn, die op een unieke en eigentijdse wijze verder inhoud zal geven aan de eenheid binnen het koninkrijk der Nederlanden, waarvan het Koninklijk Huis het levend symbool is."
