'Maker griepremmer werkt niet mee aan onderzoek'

Geneesmiddelenfabrikant Roche weigert mee te werken aan een wetenschappelijk onderzoek naar de effectiviteit van de griepremmer Tamiflu. Daardoor is niet te zeggen of het middel, groot ingeslagen door de Nederlandse overheid, patiënten wel beschermt tegen de gevolgen van griep. Dat blijkt uit een onderzoek dat is gepubliceerd in het British Medical Journal waar NRC Handelsblad woensdag over schrijft.

Tamiflu wordt geregeld voorgeschreven aan grieppatiënten die met complicaties in het ziekenhuis liggen. Het zou de verspreiding van het virus vertragen en ervoor zorgen dat patiënten niet zo ziek worden. Nederland schafte enkele jaren geleden, net als veel andere landen, miljoenen doses van het middel aan om een grieppandemie zoals de Mexicaanse griep in te dammen.

Het internationale onderzoek waaraan het Zwitserse Roche niet wil meewerken wordt verricht door een groep onderzoekers die kritisch kijkt naar het wetenschappelijke bewijs dat geneesmiddelen effectief zijn. De onderzoekers waren ook in 2009 al kritisch op de houding van de fabrikant.

Een publicatie die in veel gevallen leidde tot het advies om de griepremmer aan te schaffen was gebaseerd op de samenvoeging van tien eerdere studies. Uit de publicatie zou blijken dat zowel kwetsbare als verder gezonde mensen met de griep veel minder vaak een longontsteking opliepen als ze Tamiflu toegediend kregen. Zeven van de tien onderzoeken waren echter niet gepubliceerd. Ook werd de gewraakte publicatie betaald door de fabrikant.

Ook in 2009 concludeerden de kritische onderzoekers dat het wetenschappelijke bewijs dat Tamiflu werkt niet te controleren viel. Roche zou toen beloofd hebben de gegevens beschikbaar te stellen, maar deed dat slechts ten dele.

Critici van het onderzoek uit 2009 wezen volgens de krant eerder wel op andere onderzoeken die bewezen dat Tamiflu een beschermende werking heeft.

Het British Medical Journal, dat het onderzoek woensdag publiceerde, schrijft dat Roche zich op het standpunt stelt dat de onderzoekers voldoende informatie hebben om de effectiviteit van het middel te kunnen onderzoeken. Concurrent Glaxosmithkline zou wel de volledige informatie beschikbaar hebben gesteld.

Roche Nederland bestrijdt dat het bedrijf niet transparant zou zijn geweest. Duizenden pagina's zouden zijn overhandigd aan de onderzoekers, aldus een woordvoerder. Die weigerden echter een verklaring te tekenen waarin ze beloofden vertrouwelijk met patiëntengegevens om te gaan, waardoor onderliggend materiaal niet overhandigd kon worden.

Onderzoekers van de Harvard-universiteit zouden dat volgens de fabrikant wel gedaan hebben. Hun onderzoek zou hebben aangetoond dat Tamiflu wel degelijk effectief is. Zowel de Europese als de Amerikaanse autoriteiten die bepalen of een geneesmiddel kan worden toegelaten zouden ook toegang hebben gehad tot de volledige gegevens.