'Goed lokaal bestuur bestaat niet in Nederland'

Hoewel het gemiddelde gemeentebestuur in Nederland redelijk functioneert, is goed lokaal bestuur in Nederland niet te vinden. Burgers worden wel bediend, maar de lokale politiek heeft weinig kwaliteit. Dat concludeert bestuurskundige Klaas Abma, die vrijdag promoveert aan de Open Universiteit.

Abma, die ook adjunct-directeur is bij de gemeente Littenseradiel, analyseerde onderzoeken die gemeenten de afgelopen jaren lieten uitvoeren naar de kwaliteit van het bestuur. Hij vergeleek de resultaten daarvan met tevredenheidspeilingen van inwoners. Hij onderzocht 291 rapporten van 262 gemeenten.

Geen enkele gemeente kreeg op alle onderwerpen de score 'goed'. De dagelijkse dienstverlening, zoals het verstrekken van paspoorten, rijbewijzen en vergunningen, gaat gemeentelijke organisaties redelijk goed af, evenals het onderhoud van de openbare ruimte. Bij strategische taken gaat het vaak mis.

Gemeentebesturen hebben moeite met het vaststellen van een hoofdkoers en het maken van scherpe keuzen, concludeert Abma. Dat is problematisch, omdat de rijksoverheid de laatste tijd veel nieuwe taken aan gemeenten overdraagt.

Burgers geven hun gemeentebestuur gemiddeld een rapportcijfer tussen de 6 en 7, maar hun oordeel over het politieke deel van het lokaal bestuur is aanzienlijk slechter. De manier waarop ze zich vertegenwoordigd voelen door het gemeentebestuur scoort een 4,9 en het nakomen van beloften een 5,4. Het vertrouwen van inwoners in hun gemeentebestuur is met een 5,2 eveneens onvoldoende.

Veel gemeenten hebben plannen van aanpak ontwikkeld om hier iets aan te doen. Die zijn echter vaak gericht op de dienstverlening, die doorgaans al vrij positief wordt gewaardeerd. "Dat resultaat is te vergelijken met een leerling die voldoende staat voor Engels maar onvoldoende op wiskunde en die vervolgens meer aandacht schenkt aan het huiswerk van Engels", zegt de promovendus. "Merkwaardig. Men zoekt de makkelijke weg."


'Goed lokaal bestuur bestaat niet in Nederland' (Foto: Novum)