Anders Breivik komt met lijst eisen

Anders Behring Breivik, de dader van de bloedige aanslagen in Noorwegen, heeft zijn advocaat een lange lijst met eisen overhandigd. De eisen zijn onrealistisch, aldus advocaat Geir Lippestad. Zo eist Breivik onder andere het vertrek van de Noorse regering.

Als de eisen worden ingewilligd, is Breivik in ruil daarvoor bereid informatie te geven over twee terreurcellen die volgens hem vergelijkbare aanslagen willen plegen. Voor het bestaan van die cellen is overigens geen bewijs gevonden.

Breivik eist volgens Lippestad ook dat hij wordt onderzocht door Japanse specialisten. Het moeten Japanners zijn omdat 'Japanners weten wat eer betekent'. Breivik is verantwoordelijk voor de dood van 77 vooral jonge mensen.

Lippestad heeft eerder gezegd dat alles erop wijst dat zijn cliënt 'krankzinnig' is. Uit andere hoek kwam de suggestie dat Breivik helemaal niet krankzinnig is. Tarjei Rygnestad, hoofd van de Noorse raad voor forensische geneeskunde, die de psychiatrische evaluatie van Breivik moet goedkeuren, acht het niet waarschijnlijk dat Beivik psychotisch was toen hij de aanslagen pleegde.

Volgens Rygnestad lijkt het er niet op dat Breivik het contact met de werkelijkheid verloren had. Hij was zich kennelijk goed bewust van zijn daden.

De raad voor forensische geneeskunde heeft tot taak een onderzoek van twee door de rechter aangestelde psychiaters te evalueren en goed te keuren. Daarna is het aan de rechter om te bepalen of Breivik ontoerekeningsvatbaar moet worden verklaard.

De aanslagen op 22 juli zijn zo nauwgezet voorbereid en uitgevoerd dat deze moeilijk kunnen worden toegeschreven aan een gek die aan waandenkbeelden lijdt, zei Rygnestad.

Een psychotisch persoon is alleen in staat eenvoudige taken uit te voeren. Zelfs het ritje van Oslo naar het eilandje Utøya, waar Breivik op een jeugdkamp van de Arbeiderspartij tientallen mensen doodschoot, zou voor zo iemand te ingewikkeld zijn geweest, meent Rygnestad.

Naar eigen zeggen heeft de 32-jarige Breivik zijn operatie jarenlang voorbereid. Hij heeft bekend dat hij de aanslagen heeft gepleegd, maar vindt niet dat hij daarmee een misdaad heeft begaan, omdat hij Noorwegen en Europa wilde redden van de kolonisatie door moslims en van de 'culturele marxisten'.

Als Breivik schuldig wordt bevonden aan terreur kan hij 21 jaar gevangenisstraf krijgen. In de praktijk kan deze straf telkens met vijf jaar worden verlengd. In het geval dat de rechter hem ontoerekeningsvatbaar verklaart, wordt hij opgenomen in een psychiatrische inrichting, waar hij blijft tot zijn artsen hem psychisch gezond achten.

Breivik zelf lijkt niet te willen dat hij ontoerekeningsvatbaar wordt verklaard. "Ik heb een ontzettend sterke geest (sterker dan van iedereen die ik ooit heb gekend)", schreef hij in zijn vijftienhonderd pagina's tellende manifest.

De twee door het hof aangestelde psychiaters presenteren hun onderzoek naar verwachting op 1 november.


Anders Breivik komt met lijst eisen (Foto: Novum)