Ontmantelingsproces Antillen onder druk

Curaçao en St. Maarten zijn nog niet klaar om in december 2010 zelfstandig te kunnen worden. Dat blijkt uit de jongste, vierde Voortgangsrapportage staatkundig proces Nederlandse Antillen.

Struikelblokken zijn de reorganisatie van de politie en het financieel beheer van de eilanden. Beiden vallen nu nog onder de bestuurlijke verantwoordelijkheid van het land Antillen. Los hiervan hebben beide eilanden hun eigen -straks nationale- wetgeving evenmin al volledig op orde.

Met de voortgangsrapportage informeert staatssecretaris van Koninkrijksrelaties Ank Bijleveld (CDA) de Tweede Kamer over het ontmantelingsproces van de Nederlandse Antillen. Een belangrijk moment in dat proces is de Ronde Tafel Conferentie, die staat gepland voor 15 december. Tijdens die bijeenkomst wordt beoordeeld of de wet- en regelgeving, die de basis vormt voor de nieuwe staatkundige en bestuurlijke structuur, voldoet aan de criteria.

"De toetsing kan alleen plaatsvinden als de benodigde wet- en regelgeving op dat moment klaar is om in procedure te gaan", stelt Bijleveld in een toelichting op het rapport. Dit betekent dat de wetgeving dan zo ver klaar moet zijn dat bijvoorbeeld behandeling in de diverse lokale parlementen kan plaatsvinden.

Met name de discussies over de uitgangspunten voor de consensusrijkswet Politie en die voor het financieel toezicht op Curaçao en Sint Maarten moeten op tijd zijn afgerond. Dit zijn wetten waarmee alle betrokken partijen -Nederland, Antillen en de respectievelijke eilanden- moeten instemmen. Het doorgaan van de Ronde Tafel Conferentie op 15 december hangt hiervan af. Of zoals het rapport stelt: "De ambitie in december 2008 een Ronde Tafel Conferentie te organiseren, zorgt voor druk op het proces."

Met ambtelijk en politiek overleg wordt nu geprobeerd de benodigde rijkswetgeving in de komende maanden af te ronden. "De voortgang is traag", stelt Bijleveld daarbij. Zo is de verdeling van de overheidsschulden over de diverse eilanden nog niet geregeld. De eilanden zijn het bijvoorbeeld onderling niet eens over hun respectievelijke aandeel in die overheidsschuld. Ook zijn St. Maarten en Curaçao het nog niet eens over een nieuw monetair systeem.

De vertraging heeft tot gevolg dat Nederland later zal beginnen met de schuldsanering, waarschuwt Bijleveld alvast. "De schuldsanering zal in elk geval niet eerder beginnen dan nadat het financieel toezicht in werking is getreden." Nederland helpt de Antillen met 2,2 miljard euro om van de schuldenlast af te komen.

Goed nieuws is er wel voor Bonaire, Saba en St. Eustatius, de zogeheten BES-eilanden. De bevolking van deze eilanden kozen voor een nauwere band met Nederland als gemeente en liggen op schema.