Leger Turkije 'bezorgd' om president

Rob (R@b)
Het leger van Turkije heeft zich gemengd in de verkiezing van een nieuwe president. Op de website van het leger verscheen enkele uren na de eerste stemronde in het parlement de mededeling dat de generale staf ''met grote zorg'' kijkt naar de huidige situatie.

Op de website schrijft het leger dat ''niemand mag vergeten dat de militairen de seculiere staat beschermen. Indien nodig zal dat blijken'', zo valt er te lezen.

Enige kandidaat voor het presidentschap is minister van Buitenlandse Zaken Abdullah Gül. Hij is net als premier Tayyip Erdoğan lid van de AK-partij, die zich baseert op de politieke islam. Erdogan zag eerder deze maand af van een gooi naar het presidentsschap. Waarschijnlijk omdat zijn kandidatuur het leger helemaal niet beviel.

De huidige Turkse president Sezer, die op goede voet staat met het leger, waarschuwde eerder deze maand nog dat de dreiging van het islamitisch fundamentalisme groter is dan ooit en het politieke systeem bloot staat aan het grootste gevaar sinds het ontstaan van de Turkse republiek in 1923.

Het machtige Turkse leger ziet zichzelf als hoeder van de seculiere grondslag van de staat, sinds het onder leiding van Atatürk die seculiere staat mee hielp te scheppen. Sinds 1960 heeft het leger drie keer ingegrepen door de regering af te zetten en tijdelijk het bestuur van het land over te nemen. Onder druk van Europa - in verband met de door Turkije gewenste toetreding tot de EU, moet het leger overigens een stap terug gaan doen.

Update: 12.23 uur
De Europese Unie heeft vandaag in een reactie laten weten dat het Turkse leger zich afzijdig moet houden bij de presidentsverkiezingen. ''Dit is een test case voor het Turkse leger. Respecteert het democratische waarden?'', zo zei Eurocommissaris Olli Rehn vandaag in Brussel.

Rehn vindt dat de timing van de internetverklaring van het leger ''tamelijk vreemd.'' Volgens hem ''moet het leger de werking van de democratie overlaten aan een democratisch gekozen regering.'' De eurocommissaris benadrukte dat de democratische waarden tot de kern behoren van de lopende toetredingsgesprekken van de EU en Turkije.

De toetredingsgesprekken tussen de Europese Unie en Turkije verlopen overigens al moeizaam. De onderhandelingen zouden verder in gevaar komen als het Turkse leger besluit in te grijpen.