File viert 'vijftigste verjaardag'
In deze tijd van mobiliteit is bijna niet meer voor te stellen dat er ooit geen files stonden. Toch is dat ooit het geval geweest, totaan de eerste pinksterdag van 1955. Toen, vandaag 50 jaar geleden, ontstond er bij Oudenrijn in Utrecht de allereerste file. Een aanbod van 50.000 auto's bleek voldoende om het verkeersknooppunt, destijds nog een rotonde, volledig vast te laten lopen. Ter vergelijking: dagelijks passeren er op dit zelfde punt nu zo'n 350.000 autos per dag.
In de jaren vijftig kwam de grootste autodrukte vooral voor in de weekeinden, als mensen er op uitgingen op bijvoorbeeld de Veluwe of de bollenvelden te bezoeken. Een bijkomend fenomeen was dat de files op zich al weer een bezienswaardigheid werden. Daardoor ontstond er in de jaren '60 een heel ander fenomeen: bermtoerisme.
Tegenwoordig gaat het allemaal erg anders. Bermtoerisme werd eind jaren '60 verboden omdat het veel te gevaarlijk werd en de files verschoven in tijdstip vooral naar de ochtend- en avonduren op de doordeweekse dagen. Tegenwoordig zijn de files zo'n 'normaal' onderdeel geworden van onze samenleving, dat de dagelijkse files zonder opvallende kenmerken of bijzonderheden al niet eens meer genoemd worden in de fileberichten op de radio.
De overheid doet al jaren verwoede pogingen om het fileprobleem in te dammen, maar tot op heden blijkt dat nog goeddeels tevergeefs. Jarenlange pogingen om tolpoorten, spitsstroken, carpoolen en rekeningrijden in te voeren om het autoverkeer terug te dringen stuiten steeds weer op politiek- en maatschappelijke weerstand, technische beperkingen of tekortschietende wetgeving.
Een file in 1965. Foto: © Spaarnestad Fotoarchief.
