Cold case

Lucia de Berk, Herman du Bois, Wilco Viets, Martien Meijer-Hunnik, Ina Post, allemaal mensen die onschuldig zijn veroordeeld en op basis van die veroordelingen langere tijd hebben vastgezeten.

Bekentenissen van verdachten zeggen niet altijd alles. Dat blijkt wel als je het lijstje bekijkt van mensen die hadden bekend schuldig te zijn, maar dat achteraf niet blijken te zijn. En dat lijstje wordt alleen maar langer. Tunnelvisie ten aanzien van bewijsmateriaal, bekentenissen die onder grote druk zijn verkregen en ontlastend materiaal dat is verdonkeremaand, hebben een grote rol gespeeld bij de veroordeling van deze mensen.
Het zou me niets verbazen als Peter R. de Vries en Geert-Jan Knoops nog veel meer slachtoffers van gerechtelijke dwalingen uit het verleden vinden. En dan is het geen oude wijn in nieuwe zakken, maar nieuwe wijn uit oude zakken.

Dergelijke oude dossiers hebben ook al een tijdje mijn belangstelling. Ik heb geen politieopleiding niveau vier, maar dat heeft Peter R. ook niet. Recherchewerk is bij hem ook meer een hobby en zo zie ik het ook. Ik heb die hobby nu al een paar jaar en ik heb nu eindelijk iets spectaculairs ontdekt. Ik weet zeker dat deze casus alle bekende zaken gaat overtreffen. Hier komen de feiten.

Om privacyredenen noem ik de man om wie het gaat niet bij zijn gehele naam. Laten we hem J. noemen. J. liep met wat vrienden te wandelen in een boomgaard in de buurt van zijn verblijfplaats. Hij genoot van zijn wandeling. Het was lekker lenteweer en even buiten de boomgaard speelden de lammetjes haasje-over in de wei. Vogels zongen het hoogste lied en alles wees erop dat het een prachtige dag zou gaan worden. Maar het lot bleek daar anders over te denken, want de wandeling werd wreed beëindigd door een arrestatieteam. J. werd gearresteerd voor de verbaasde ogen van zijn vrienden. Wat was er aan de hand?

J. werd beschuldigd van belastingontduiking en hulp bij belastingontduiking door anderen. Daarnaast werd hij beschuldigd van oplichting, kwakzalverij en godslastering. Er waren verklaringen van diverse getuigen. J. werd op basis van deze getuigenverklaringen voorgeleid aan de rechter. Hij bekende alles en werd veroordeeld.
Op het eerste gezicht was er dus niets aan de hand met de arrestatie en veroordeling. Er was immers een beschuldiging, er waren getuigen en J. had bekend. Maar toen ik de zaak onderzocht, stuitte ik op diverse onzorgvuldigheden.

Het Openbaar Ministerie blunderde al in het begin van de zaak. Men stuurde J. naar de verkeerde rechtbank. De rechter was al met de zaak bezig toen bleek dat J. onder de bevoegdheid van een andere rechtbank viel. Daar wist men echter niet goed raad met de zaak en men stuurde hem weer terug naar de eerste rechtbank. Dit gesol geeft al aan dat het OM en de rechtbanken eigenlijk volkomen incapabel waren in deze casus. Maar er was meer aan de hand.

De meeste getuigenverklaringen bleken halfslachtig of ronduit vals. En er is geen onderzoek gedaan naar deze verklaringen. Niemand heeft onderzocht of de verklaringen wel klopten.
Zo was er een verklaring van iemand die had gehoord hoe J. tijdens een lezing aanzette tot belastingontduiking.
J. heeft dat echter nooit gedaan. Hij was een vroom man en zijn lezingen hadden dan ook meestal een religieuze of sociale inhoud. Hij had op die bewuste bijeenkomst alleen maar aangegeven dat al het aardse aan God toebehoorde. Dat had de getuige volkomen verkeerd begrepen. Maar de rechterlijke macht heeft die verklaring nooit verder onderzocht, anders had men ook geweten dat er iets anders werd bedoeld. En zo wemelt het in het dossier van getuigenverklaringen die niet deugen, maar nooit zijn onderzocht. Er was bijvoorbeeld nog een getuige. Deze beschuldigde J. van oplichting, want volgens hem had J. iemand een oor aangenaaid. Maar ook deze beschuldiging is nooit bewezen.
Uit alles blijkt dat J. al schuldig was bevonden voordat de rechter uitspraak zou doen en dat alle feiten zodanig gemanipuleerd zijn dat er maar één uitspraak mogelijk zou zijn: schuldig.
Het werd de rechter wel erg gemakkelijk gemaakt.
Ten eerste had de verdachte zelf bekend. De politie en het OM waren duidelijk bevooroordeeld en leden aan tunnelvisie. Het bewijsmateriaal is gemanipuleerd. Scoringsdrang en politieke motieven blijken een rol te hebben gespeeld. Politieke motieven omdat J. landelijke bekendheid kreeg en een gevaar was voor bepaalde partijen.

Er is nog iets zeer eigenaardigs aan deze zaak. Er is niet onderzocht of J. wel toerekeningsvatbaar was. En dat is vreemd als je bepaalde uitspraken van J. leest.
Bij zijn arrestatie heeft hij zeer vreemde dingen gezegd tegen het arrestatieteam.
'Als jullie je dienstwapens willen gebruiken, bedenk dan dat ik mijn vader maar hoef aan te roepen en ik krijg twaalf legioenen engelen met kalasjnikovs ter beschikking.'
En hoe gek moet je zijn om gewoon alles te bekennen terwijl overduidelijk is dat het bewijsmateriaal op drijfzand is gebaseerd? Tijdens de rechtszaak vertelde J. dat hij afkomstig was van een koninkrijk dat niet van hier was en dat hij alleen maar naar de wereld was gekomen om van de waarheid te getuigen. Hij zag zich dus als een soort alien. Hoe gek moet je zijn om dat te denken? Maar de rechter heeft er geen aandacht aan gegeven. J. is veroordeeld en moest daarna dus zijn kruis dragen.

Ik zou graag willen dat de zaak opnieuw wordt geopend, net als bij die andere gerechtelijke dwalingen. Maar J. is niet te vinden. Drie dagen na zijn veroordeling is hij ontsnapt en sindsdien lijkt hij wel van de aardbodem te zijn verdwenen.