Eindelijk openheid bij politici

Vorige week, nadat Van Haersma Buma tot lijsttrekker van het CDA was benoemd, twitterde Alexander Pechtold felicitaties naar de kersverse rukker en voegde daar een "Welkom in de ring" aan toe. Ik heb geen idee wat hij met die ring bedoelde. Ik vermoed dat het of kring moet zijn, het kringetje van lijsttrekkers, of de politieke boksring, waar hij nu op een andere manier deel van uit gaat maken. Ik antwoordde de D66 lijsttrekker dat hij naar alle waarschijnlijkheid "Welkom in de achterkamertjes" bedoelde, met daarbij de toevoeging dat hij mijn tweet mocht negeren, maar dat de politiek nog steeds niet transparant is. Uiteraard heeft hij mij genegeerd. Ik ben niet belangrijk genoeg, bovendien kan hij nooit argumenten aandragen dat de politiek wel transparant is geworden. Ik voegde er de hastag kiezersminachting aan toe en die term werd bij de diverse guerrillaoorlogjes om het lijsttrekkerschap van de verschillende partijen nog eens bevestigd.

Dat was niet alleen kiezersminachting, ook partijminachting was het, vooral bij GroenLinks. Kiezersminachting, daar zijn ze sinds Jolande Sap wel aan gewend. Eerst de Kunduz-coalitie aangaan met "de vijand" om zinloos vechten in Afghanistan mogelijk te maken. Daarna sloten ze het Kunduz-akkoord, wederom met "de vijand", om het land hier naar de verdoemenis te helpen. De gevormde coalitie doet alle mogelijke moeite om het lenteakkoord of een andere positieve naam te geven, maar geen spindoctor in de wereld krijg de term Kunduz-akkoord nog uit de wereld. Beide akkoorden gingen tegen het GroenLinks principe in, maar dat maakte de partijleidster niet uit. Macht, daar ging het om. Heel raar is dat. Hoe dichter je erbij komt, hoe meer je kennelijk alles wil riskeren om die macht te krijgen.

Neem nu Tofik Dibi. De arme schat wilde zo graag lijsttrekker worden, maar hij mocht niet van de kiescommissie, of moet ik zeggen: spek-en-bonen-commissie. Hij mocht niet, hij mocht wel, werd op oud-Russiche wijze geïntimideerd dat hij het maar beter niet kon doen en opeens mocht hij weer wel. Hij vertelde dat men hem had duidelijk gemaakt dat hij geen knip voor de neus waard was. Het feit dat hij bij de partij zat, was niet te danken aan zijn grote politieke kunde en als hij niet luisterde dan was het zelfs afgelopen met die karikatuur van een politieke loopbaan van hem. Je zou voor minder de handdoek in de ring gooien. Ik wel, maar Dibi is zo van zijn eigen kunnen overtuigd dat hij nog steeds lijsttrekker wil worden. Een soort van masochisme. Volgens mij is Dibi een katholieke homo. Zijn vasthoudendheid doet mij denken aan homo's die koste wat kost bij het instituut willen horen dat hen als ziek omschrijft en een hekel aan ze heeft.

Maar ik wens Dibi succes. Al is het niet verstandig wat hij doet, het is tenminste democratisch, want de leden mogen nu kiezen. Voor zover er te kiezen is, want het is nog maar de vraag of ze niet volgens traditioneel politbureaugebruik de stemmen manipuleren. Het zou me verbazen als Jolande Sap niet de lijsttrekker van GroenLinks gaat worden voor de volgende verkiezingen. Net zoals het geen verrassing was dat de al eerder genoemde Sybrand van Haersma Buma de kar van het CDA mag gaan trekken. Het enige verrassende daarin was dat ze al na één stemronde met de poppenkast ophielden. Zelfs de schijn ophouden doen ze daar dus al niet meer. Dat is wel zo duidelijk naar de kiezer toe. Het zou me ook niet verbazen als ooit het beroepskeuzelijstje van de nieuwe CDA-lijsttrekker gevonden wordt en er bovenaan staat: kapitein op een zinkend schip worden. Die heeft zijn droom wel waargemaakt.

Nog zo'n CDA-clown is die Henk Bleker. Die was meer de tegenovergestelde Dibi. Nee ik wil niet. Echt niet. Tenzij er echt niemand te vinden is, dan wil ik wel in het partijbelang. Inmiddels waren er al zo'n tien gegadigden en was de sluitingstermijn van het verkiesbaar stellen bijna afgelopen en daar kwam verlopen Henkie aankakken. Ja ik wil toch wel en opeens was hij op alle tv-zenders te zien om zijn flinterdunne praatjes voor het voetlicht te brengen. Allemaal ter meerdere eer en glorie van hemzelf. Net zoals al die anderen die zichzelf belangrijker vinden dan de partij waarvan ze de idealen zouden moeten verdedigen. Kennelijk is het verneuken van het land alleen niet leuk genoeg meer, nu moet ook de eigen achterban keihard genaaid worden. In die zin is de politiek de afgelopen weken wel transparanter geworden. Politici houden de schijn niet meer op, maar laten openlijk zien wat voor opportunisten het zijn. Jammer dat de besluitvorming nog steeds in de achterkamertjes geregeld wordt.

Al eerder heb ik politieke partijen met voetbalclubs vergeleken en die vergelijking gaat steeds vaker op. Als bij voetbalclubs een nieuwe trainer komt, zorgt dat allemaal voor veranderingen. De clubs, een aantal uitzonderingen daargelaten, hebben geen vast stramien waar de trainer zich naar moet voegen, nee de trainer bepaalt hoe en wat er gebeurt. Elke nieuwe trainer betekent weer veranderingen. Bij politieke partijen had ik tot nu toe altijd het idee dat die een programma hadden dat door de lijsttrekker als vaandeldrager werd uitgedragen naar het volk. Sinds ik de interne machtsstrijdjes om het lijsttrekkerschap kom ik steeds meer tot de conclusie dat de partijleider de trainer is met zijn eigen ideeën en richting. Meer aanvallend of meer verdedigend. Een opbouwtrainer of één die voor kort succes gaat. En de partij blijft zonder richting achter, omdat de leider, net als de trainer, na succes of mislukking vertrekt of moet vertrekken richting de volgende klus en dikgevulde portemonnee.

En wat deed Dibi nou bij het eerste lijsttrekkersdebat van GroenLinks? Speelde hij nou de allochtonenkaart toen hij zei: "Wat zou het niet mooi zijn als GroenLinks de eerste partij is die iemand zoals ik als lijsttrekker kiest." Iemand als ik? Wie bedoelt hij met ik? Een man, na twee vrouwen aan de leiding? Een politicus zonder stropdas? Iemand met een ongelofelijk slechte leus? Iemand van Marokkaanse afkomst? Of toch die katholieke homo? Of alles? Een katholieke homo van Marokkaanse komaf zonder stropdas met een ongelofelijk slechte verkiezingsleus. Hoe dan ook, als dat je unique selling point is als politicus en tevens je meest doorslaggevende argument, dan kan ik me voorstellen dat de partij je niet geschikt acht.