Mass Effect 3 is het einde

Ik zag de mini-serie It voor het eerst toen ik 14 jaar oud was. Ik had er verder nog weinig over gehoord en kwam de serie tegen in de videotheek. Die had je toen nog. Thuisgekomen stopte ik de videoband in de videorecorder. Wat ik in de anderhalf uur daarna in het eerste deel zag, heeft me de stuipen op het lijf gejaagd. It heeft voor mij met clowns gedaan wat Jaws deed voor visjes. It was een wezen dat zich manifesteerde als iemands grootste angst. It in zijn ware vorm zien was het meest afschuwelijke wat je ooit zou kunnen aanschouwen.

Hmm. Dat moet een probleem geweest zijn voor de filmmaker. Want gedurende 160 minuten bouwt het verhaal op naar de onverbiddelijke climax. En dan komt in de laatste 20 minuten het onvermijdelijke: de climax is een sof van jewelste. Na ruim tweeëneenhalf uur griezelen maakt het angstige gevoel plaats voor een meewarig hoofdschudden. Toch herinner ik me It met name als een hele spannende, destijds doodenge, mini-serie. Ja, het einde zuigt, maar als geheel is het zeer de moeite waard.

BioWares Mass Effect 3 heeft deels hetzelfde probleem. Want 2,95 spel lang heeft BioWare de verwachtingen van de climax tot ongekende hoogten doen stijgen. Wat kon het einde anders dan tegenvallen? Waar met name over geklaagd wordt is de beperkte invloed van keuzes die je eerder gemaakt hebt. Bovendien zit het eindfilmpje volgens verongelijkte fans vol plotgaten die groot genoeg zijn om met de Normandy doorheen te vliegen.

Nu zijn een aantal plotgaten niet zo groot als in sommige artikelen wordt vermeld. Hoogstens zijn deze zaken onderbelicht gebleven als je niet alle dialogen doorlopen had. Dat laat onverlet dat er een paar flinke gaten zijn te schieten in het schrijfwerk van het einde. Toch liet het spel me bij het verschijnen van de credits hevig ontroerd achter. Dat verraste me wel enigszins, aangezien ik niet zo snel emotioneel word van games. Ik heb daar de afgelopen dagen over na zitten denken.

Eén van de redenen dat ik zo ontroerd was, heeft te maken met de band die je opbouwt met de personages in het spel. Ik leefde mee met mijn Shepard, omdat zijn vrienden mijn vrienden waren. Ik heb naast en met hen gevochten. Ik heb met ze gefilosofeerd. Ik heb grapjes met ze uitgewisseld en ja, sommigen heb ik de binnenkant van de Captains Cabin laten zien. En sommigen hebben de reis niet overleefd, want ik heb ze opgeofferd. Zij zullen gemist worden.

In eerste instantie kon ik niet ontkennen dat sommige van de keuzes die ik eerder gemaakt had, niet veel impact hadden op het hoofdverhaal. Vaak waren de gevolgen een stuk subtieler. Een personage dat je vijandig benadert omdat je zijn planeet hebt opgeofferd voor het grotere goed. Een oude vlam die je geluk wenst met je nieuwe vlam. Een vriend die herinneringen met je ophaalt over oude avonturen. En juist dat maakt van Mass Effect een echte RPG, wat er ook gedaan is om de skilltree en de stats te versimpelen. Shepards reis was míjn reis.

Ik heb lang niet zo'n moeite met het einde als de vele kritische fans, sterker nog: ik vond het een prachtige afsluiting van een epische reis. Maar ook als het einde niet aan je verwachtingen voldoet, vergeet niet terug te denken aan alle geweldige momenten die eraan vooraf gingen. Want uiteindelijk gaat het niet om de bestemming, maar wat je hebt gedaan om er te komen.