Deportatiedorp Beilen

Wat te doen met al die lastige idioten in de Randstad die zo gek als een deur zijn, de hele dag dealen, autoradio's jatten en zichzelf en anderen grondig bevuilen met speeksel en andere lichaamssappen? Verbannen is altijd het antwoord: verplaats het probleem en je hebt er geen last meer van. In de Randstad. En de arme provincialen in Drenthe dan, die zelf geen vlieg kwaad kunnen doen, maar wel geconfronteerd worden met dit tuig? In de documentaire Verbannen naar Beilen worden psychiatrische patiënten aan hun lot overgelaten in een blij ogend bungalowpark. Twee van de drie hoofdrolspelers waren al dood voor de documentaire klaar was. Opgeruimd staat... Juist.

Laat ik dit even vooropstellen: ik weet niets van verslaafden, ik heb er niets mee en wil er niets mee. Wat dat betreft geef ik die beleidslui in de Randstad groot gelijk: mensen, nee, dieren zijn het meer wegens hun verslaving aan alcohol en drugs, kunnen het best oprotten met hun psychiatrische onbehandelbare problemen. Dan heeft de samenleving er ook geen last meer van. Deportatie naar Drenthe is dan best een optie: je moet immers een paar Godwingevoelens blijven koesteren als je van zulke idioten verlost wil zijn. Sluit ze lekker op in Drenthe, een paar verslavingszorgers erbij en klaar.

Mijn beeld van de zorg aan dit soort hopeloze gevallen, schetst vaak een gevangenisachtig geheel: eigen ruimtes, strakke dagindeling, keihard afkicken, continu geestelijke begeleiding en vooral geen contact met de buitenwereld. En dan stapje voor stapje reïntegreren, met goede begeleiding tot ze het aankunnen. Rust en reinheid. Maar in Beilen gaat het anders. Heel anders. In de documentaire krijgt iedere overlastpleger met een rechtsbevel gelijk een eigen bungalow: luxe ingerichte vakantiehuisjes met een opgemaakt bed, gordijntjes, een koffiezetapparaat, kuipstoeltjes voor buiten en meer. Ze krijgen naast hun vaste medicatie geen dagritme, verplichtingen of wat dan ook. Het lijkt wel vakantie.

Maar het kan nog gekker. Deze psychoten die bekendstaan om hun geluidsoverlast, beperkte mogelijkheden om sociale interactie aan te gaan en om het minste of geringste ruzie zoeken, mogen binnen no time naar buiten. Onder begeleiding van een iel sociaal werkstertje die net is afgestudeerd, fietst de gek naar het dorp Beilen, om gezellig kennis te maken met het dorp. Supermarkt, kroeg, kerk. Kinderen die te jong zijn voor de basisschool en bejaarden: het kwetsbare Drentse leven wordt blootgesteld aan drugs- en alcoholverslaafden. En nee, dat gaat niet altijd goed. De politie komt met enige regelmaat aan de zorginstelling verklikken welke overlastpleger zijn naam nu weer heeft waargemaakt.

Maar het kan nóg gekker. In het vakantieoord wordt er geen drugs of alcohol verstrekt aan de delinquenten, maar ze hoeven ook niet af te kicken. Er wordt dus gedeald aan het hek, en bewoners die een paar uur verlof hebben, trekken met de trein naar Groningen om daar drugs te scoren. Alle bewoners weten wie er dealen en wie er gekocht hebben, maar de begeleiders doen niets met de informatie. Ook verslaafden die af willen kicken, klagen dat de verleiding te groot kan zijn. Er wordt niets met hun klachten gedaan. Gedoogbeleid, noemen we dat in Nederland. Zelfs als het om coke of andere harddrugs gaat.

En het wordt er niet beter op. Bewoners die drank of drugs hebben gebruikt, kunnen hierop getest worden, maar er zijn geen consequenties. Die mensen zitten al zo diep in de put en hebben niets te verliezen, dus hebben de begeleiders de taak gekregen om hen dood te knuffelen. Gossie, je hebt een kater? Blijf maar lekker liggen hoor. Kan ik nog iets brengen? Oh, je vader is dood? En je wilt weekendverlof om zijn graf te bezoeken, ik bedoel coke te scoren en te gebruiken? Prima joh. Knuffel maar dood. Zijn we er tenminste klaar mee.

"Duurzaam Verblijf" heet de instelling in Beilen. Ook weer zo'n lekker knuffelbaar woord, dat 'duurzaam.' Maar voor de verslaafde lastpakken is er niets. Ze hebben er geen toekomst, maar zijn er om 'stabiliteit' op te bouwen. Knappe vent die dat kan bewerkstelligen zonder structuur, met gestoorde mededealers en gebruikers, en begeleiders die werkelijk álles goedvinden. Zelfs doodgaan is er geen enkel probleem: je lever stopt ermee, je maakt er zelf een eind aan, het maakt niet uit. Zelfmoord wordt zelfs aangemoedigd in Beilen: de trein rijdt meerdere keren per uur langs het hek van de instelling. De weeklanken van de snel voorbijzoevende trein en de zuigende wervelwind verleidt iedere veelpleger toch minstens eenmaal per week om het gewoon te doen. De hulpverleners staan er nog net niet met een pomponnetje bij om hen aan te moedigen om toch die stap te zetten: "Doe het beste voor de maatschappij!"

Ik weet weinig van verslaafden, maar een ding is mij wel duidelijk geworden door de softe instelling van Duurzaam Verblijf: de zachte aanpak werkt niet. Ze moeten afkicken, behandeld worden. Een verplicht ritme. Luciferdoosjes vouwen of ander dom werk verrichten. Een schop onder hun hol. En een bevrijd Beilen, waar de arme brave Drentse zieltjes niet meer moeten 'dealen' met het uitschot van de Randstad. Die verslaafde idioten hebben al tig keer bewezen dat zij geen enkele vrijheid aankunnen: geef ze dat dan ook niet!