Held
Ik heb veel helden. Mensen die ik bewonder, mensen aan wie ik een voorbeeld neem en mensen die mij inspireren.
Sommigen behoren tot de groten der aarde: natuurwetenschappers, ontdekkingsreizigers, kunstenaars, schrijvers, theatermakers, componisten, muzikanten. Anderen behoren dan weer tot mijn kring van naasten.
Mensen die mij inspireren, dan gaat het altijd over veelzijdigheid én over je ding doen, gedreven vanuit je eigen overtuiging, gewoon omdat er maar twee manieren zijn waarop je iets kunt doen: de eerste manier is jouw eigen manier en de tweede manier is de verkeerde manier. Doen dat waar je voor staat, ongeacht wat een ander daarvan denkt.
Bij zo iemand denk ik ook gelijk aan Willem Bierman.
Willem Bierman werd geboren op 18 maart 1948. Hij is een Apeldoorns schrijver en dichter, veelzijdig en wars van alle trends en meningen. Teksten en gedichten publiceert hij al sinds 1965 (nota bene mijn geboortejaar). Jarenlang was hij eindredacteur van zijn eigen literaire tijdschrift Prado.
Hij was de eerste stadsdichter van Apeldoorn (2009 t/m 2011). Tijdens zijn regime vond in Apeldoorn het drama van koninginnedag plaats en daar schreef hij een paar ontroerende stadsgedichten over. Op het herinneringsmonument bij De Naald staan zijn woorden:
'Een schrikverbleekte wereld stokte;
de nacht viel zwart de dag binnen'.
Willem maakt zelden gebruik van conventionele dichtvormen of rijmschema's. Wat we veel zien zijn lijstjes, gespreksflarden, gevonden teksten, lichte gedichten (light verse), kortverhalen en gebruiksaanwijzingen (berucht is zijn tekst 'Hoe een tompoes te eten' en hij was daarmee eerder dan al die andere Nederlanders die daarover schreven).
Beschrijvingen, observaties, absurditeiten, dadaïsme: Bierman kan met een paar pennenstreken verwarrende, maar ook nostalgische, prachtige en haarscherpe beelden oproepen.
Ook maakte hij een aangrijpende biografie over zijn oom, de broer van zijn moeder, die hij nooit heeft gekend omdat de jongeman in de vroege ochtend van 10 mei 1940 als een van de eerste Nederlandse soldaten sneuvelde bij vliegveld Valkenburg, gelegen in Zuid-Holland.
Willem is een van de eerste Apeldoorners aan wie bij leven een wikipediapagina is gewijd. Dat die pagina onvolledig en een rotzootje is, daar kan hij ook niks aan doen.
Bierman brengt de afgelopen jaren zo een- tot tweemaal per jaar een bundel uit, vaak in eigen beheer en in zeer kleine oplage.
Ik ben in de gelukkige omstandigheid dat ik zo ongeveer een abonnement op zijn boekjes heb en het was in zijn laatste bundel dat ik voor de zoveelste keer werd geraakt door zijn woorden.
Wat begint als een ogenschijnlijk nostalgisch en geestig beeld, krijgt een ontregelende en tegelijkertijd emotionele wending die noodt tot overpeinzen.
Hier is, uit zijn laatste bundel De maand van de nestbouw, het gedicht: Martha.
-
Martha
Ik herinner me haar in vele gedaanten
Hoe ze kon loeien als een koe
hoe ze balsturig de doorgang versperde
hoe ze amicaal langs broekspijpen streek
op een tafel sprong en haar blaas leegde
Dood nu, de laatste geit van de manege
Ze luisterde naar de naam Martha
maar luisteren deed ze niet
Ik mis haar zoals zij gemist wordt
We zijn en blijven allemaal ongelukkig
© Willem Bierman
-
Apeldoorn, december 2021
-
Voorgelezen tijdens De verjaardag van Anja, een intiem feest vol verhalen, gedichten en kleinkunst, zondagmiddag 22 mei in zaal De Walvis in Gigant te Apeldoorn.
(bazbo tijdens De verjaardag van Anja - zondagmiddag 20 maart 2022 in zaal De Walvis in Gigant te Apeldoorn. Foto: Ernst van Rossum)
