Ratio versus rooibos

Na jarenlang zelfbenoemd creatief hippie te zijn geweest, vonden mijn ouders en hun bankrekening het tijd om mij, 37 jaren jong, meer op eigen benen te laten staan. Minder creatief en meer rationeel was het nieuwe devies: minder schilderen met rooibosthee en misschien zelfs een baan en/of eigen appartement vinden. Ik stond er niet geheel onwelwillend tegenover, hun werkend leven verstoorde immers al een tijdje de Feng Shui in hun kelder, waar ik woonde. Ze pakten het grondig aan: er werd een afspraak met een psycholoog gemaakt om te kijken wat er aan schortte.

Ik wilde het ook goed aanpakken: een eigen kelder gloorde aan de horizon, als ik mezelf maar een beetje leerde aanpassen. Op zoek naar manieren hoe dit te doen, begon ik met het doorspitten van mijn favoriete new age blogs. Al snel vond ik een test die me vertelde dat mijn rechter hersenhelft dominanter was dan mijn linkerhelft. Verder zoeken onthulde een grote verzameling van sites die uitlegden dat de linkerhelft van mijn hersenen verantwoordelijk was voor ratio en de rechter voor creativiteit. Een disbalans tussen de twee hersenhelften bleek een bekend fenomeen. Voldaan concludeerde ik dat dit het moest zijn: het verklaarde precies waarom ik zo creatief en weinig rationeel was.

Toen ik de psycholoog vertelde over mijn ontdekkingen reageerde deze nogal onverwacht: het waren nonsens. Ze weersprak mijn inzichten met saaie wetenschappelijke kost. Volgens haar vond het idee dat de ene hersenhelft verantwoordelijk is voor ratio en de andere voor creativiteit zijn oorsprong bij split-brain studies uit de jaren vijftig. In deze studies werd als laatste redmiddel het corpus callosum, de verbinding tussen beide hemisferen (hersenhelften), doorgehaald bij mensen met ernstige epilepsie. Onderzoek bij deze patiënten liet zien dat enkel bepaalde functies in de hersenen meer vertegenwoordigd waren in één hemisfeer. Spraakproductie bijvoorbeeld komt doorgaans links voor. Ze vertelde dat de pop-psychologie en de media met deze studies aan de haal waren gegaan en hadden opgeblazen tot de huidige links-rationeel en rechts-creatief verdeling. Ook het idee dat één hemisfeer dominanter is dan de andere veegde ze van tafel: recent onderzoek had aangetoond dat dit flauwekul was.

Hier kon ik als creatieve ziel natuurlijk niks mee. Gelukkig werd er via de sites die ik had gevonden ook een weelde aan workshops aangeboden. Snel schreef ik me in voor mindmappen, wandelcoaching, en zelfcoachingstrajecten, allemaal om mijn hersenhelften weer in balans te krijgen. Maar helaas, maanden later was er nog niets veranderd. Ik begon de dag nog steevast met Hatha yoga en was even rationeel als een veganistische hipster in de verkeerde week van de maand.

Maar er is wel iets anders veranderd, ongemerkt, en het is een stap in de gewenste richting. Door mijn nieuw verworven inzicht in mijn hersenen begrijp ik nu waarom fabel en werkelijkheid moeilijk uit elkaar zijn te houden. De fabel is zo aanlokkelijk. Simpel, intuïtief en vol potentie: waarom ik het mooiste stukje sterrenstof ben of jij een grijze muis. De werkelijkheid is echter weerbarstiger, geraffineerder en eindeloos interessanter. Zeker wanneer uitgevoerd in roodbruine schakeringen van rooibos.

Dit item is geschreven door Benny van schrijverscollectief Kaf.