Je eigen autoriteit

Een van de belangrijkste lessen die ik heb geleerd tijdens mijn 'carrière' als autist, is om mijn eigen autoriteit weer terug te nemen. We zijn zo gewend om te luisteren naar deskundigen, dat we vergeten om zelf te denken. 

Bij een ziekte zoals ME/CVS wordt dit heel erg duidelijk, omdat wat we horen van de ‘autoriteit’ vaak niet overeenkomt met de ‘realiteit’. Dan zien we hoe erg we onze autoriteit hebben weggegeven, en ervan uitgaan dat iemand anders onze problemen oplost met een pilletje of een mooie verklaring.
Van kinds af aan hebben we geleerd te luisteren naar de heersende mening, de consensus, en mee te lopen met de kudde.

Vanuit mijn eigen zelfonderzoek en zelfstudie heb ik ook enig inzicht hoe die consensus ‘werkt’. Een wetenschappelijk argument is niet makkelijk onderuit te halen, maar mensen vergeten weleens dat wetenschappelijke theorieën zeer vaak veranderen. Zo geloofde men een paar honderd jaar geleden nog dat mensen konden genezen door aderlating – door ze te verwonden en bloed te laten wegstromen.
Thomas Kuhn heeft treffend beschreven hoe de wetenschappelijke consensus evolueert in ‘Structure of scientific revolutions’.
Als er een bepaalde wetenschappelijke consensus is, verschijnen er zeer veel onderzoeken die deze consensus ondersteunen. Alternatieve theorieën worden genegeerd. Op gegeven moment zijn er zoveel alternatieve theorieën dat de bestaande consensus niet meer houdbaar is. Vervolgens zal er een wetenschappelijke revolutie zijn, en daarna zullen de meeste onderzoeken de nieuwe consensus ondersteunen. Sterker nog: de onderzoekers zullen zeggen dat ze dit idee altijd al gehad hebben.
In de persoonlijke situatie kunnen we ook gaan inzien wanneer we onze autoriteit buiten onszelf zoeken. Door dit te gaan zien kunnen we uit de waan komen dat wat de autoriteiten ons vertellen altijd klopt. Dankzij internet kunnen we vrijelijk informatie hierover opzoeken, hoewel dit natuurlijk ook weer een ‘overload’kan zijn. Daarbij is er ook veel onzin te koop.

We kunnen de overtuigingen die ons zijn aangeleerd onder de loep nemen. Ik heb zelf tientallen boeken gelezen over gezondheid: over de psychologische kant, de fysieke kant en de integrale visie. Op basis van deze inzichten kies ik zelf de specialisten uit, die me echt kunnen helpen. Ik stippel mijn eigen pad uit.
Wat er kan gebeuren bij het krijgen van een psychologische diagnose, als we de autoriteit bij de hulpverlener leggen: Het kan een vicieuze cirkel worden als de hulpverlener zich ook niet bewust is van zowel zijn eigen psychologische processen als die van de patiënt.
Ik benoem hiervoor twee psychologische processen:
•Diagnose-overdracht. De hulpverlener geeft aan de patiënt een diagnose. De diagnose toont aan de hulpverlener echter ook zijn eigen schaduwkanten. De hulpverlener projecteert zijn schaduw nu op de patiënt. Dit betekent dat de hulpverlener bepaalde eigenschappen die hij niet bij zichzelf wil zien of erkennen, gaat zien bij de patiënt. Vervolgens gaat de hulpverlener onbewust deze schaduw-eigenschappen uitleven op de patiënt, hoewel hij beweert dat alleen de patiënt deze eigenschappen en bijbehorend gedrag vertoont. (mogelijk gaat de patiënt hierdoor meer gedrag vertonen dat voor de hulpverlener zijn diagnose weer bevestigt, waardoor een vicieuze cirkel ontstaat)

•Identificatie. De patiënt krijgt de diagnose. Hierin staan observaties van uiterlijk gedrag, die in meer of mindere mate overeenkomen met de innerlijke belevingswereld van de patiënt. De patiënt (en zijn sociale kring) gaan door de autoriteit van de hulpverlener deze diagnose geloven. Door de macht van suggestie gaat de patiënt zijn innerlijke belevingswereld nu aanpassen aan de diagnose. Vergelijk dit met het placebo-effect: de pil die niet werkt maar waarvan je door dezelfde macht van suggestie wel beter wordt. Het aanpassen van de innerlijke belevingswereld werkt doordat de aandacht nu naar de problemen toegaat. (Hierdoor wordt het uiterlijke gedrag versterkt en wordt voor de hulpverlener de diagnose bevestigd).

NB: De diagnose kan zelfs een deel van de identiteit worden, vooral bij kinderen die hun identiteit nog aan het opbouwen zijn. Het kan ook een negatieve invloed op het zelfbeeld hebben, vooral als er geen uitzicht op verbetering wordt gegeven, maar in plaats daarvan sombere prognoses zoals. “Zij zal nooit zelfstandig kunnen leven.”
Dit is hoe de processen op elkaar inwerken: Meer projectie leidt tot meer gedrag dat de 'diagnose' bevestigt bij de patiënt. De patiënt gaat dit bij zichzelf herkennen en gaat zich zelf identificeren met het geschetste beeld. Deze identificatie leidt ook tot meer gedrag dat de diagnose bevestigt. De hulpverlener werkt daarbij (vaak onbewust) toe naar een situatie die overeenkomt met zijn verwachtingen. Een cru voorbeeld is dat mijn cluster 4 school () ervan uitging dat ik niet in staat was om een zelfstandig leven te leiden en dat 24-uurs zorg de enige mogelijkheid was. Vervolgens werd ik op de wachtlijst geplaatst voor een instelling die 24-uurs zorg bood en die een nauwe zakelijke relatie had met de school.

Naar mijn mening leiden deze processen ertoe dat mensen vast komen te zitten in de psychiatrie en in hun diagnose. Ik druk mensen dan ook op hun hart om te kijken naar andere oplossingen.
Het kan zijn dat de hulpverlener met alle goede bedoelingen naar de patiënt uitstraalt: 'je hebt deze diagnose, accepteer jezelf nu maar.' Het onderscheid tussen de 'diagnose' zoals bijvoorbeeld Autisme of ADHD en wie je in essentie bent, wordt niet altijd gemaakt.

Voor sommige mensen, zeker degenen die pas op (jong)volwassen leeftijd een diagnose kregen, kan een rijtje met kenmerken inderdaad houvast bieden. Ze begrijpen sommige zaken waar ze tegenaan lopen beter en vinden zo rust. Ze kunnen zichzelf beter accepteren.
Als iemand zichzelf 'anders' voelt en zelf ervoor kiest een psychologisch onderzoek te laten doen, is de kans het grootst dat de uitslag een opluchting is.

Tegenwoordig woon ik zelfstandig.
Op mezelf blijven vertrouwen, hoe moeilijk dat soms ook is en mensen vinden die ook vertrouwen in me hebben, hebben me gered van een leven vol afhankelijkheid en vernederingen. Nu kan ik mijn eigen weg gaan en ben ik zelf verantwoordelijk voor mijn welzijn.

The structure of scientific revolutions door Thomas Kuhn

Een kwart van de Nederlanders valt overdag in slaap – NOS
http://nos.nl/video/226204-overal-in-slaap-vallen.html

Chronische vermoeidheid is een vuilnisbelt – De Standaard
http://www.standaard.be/artikel/detail.aspx?artikelid=3835C9OL&word=cvs
Doe ook eens een
research op CVS en depressie en je vind zeer veel verhalen over verkeerd gediagnosticeerde patiënten.

De psycholoog C.G. Jung is als een van de eersten met het begrip van de schaduw gekomen.
C.G. Jung, Psychologische typen, ISBN 9056373536, deels te lezen op:
http://books.google.nl/books?id=xEDHMIUKIoAC&printsec=frontcover

Uitleg van het begrip ‘overdracht’ in wikipedia
http://nl.wikipedia.org/wiki/Overdracht_(psychologie)

‘Nienke, een meisje met een onterecht label’
http://www.project7-blad.nl/2010.12.10-Nienke-een-meisje-met-een-onterecht-label.pdf

Zembla – De ADHD-hype, over de overdiagnosticering van ADHD